Бынан дүрт-биш йыл элек Әбйәлил районының Рысҡужа ауылынан Миңлебикә һәм Хәлфетдин Яҡуповтарҙың ғаиләһе менән танышыу насип булғайны. Дөрөҫөн әйткәндә, ул яҡтарға үҙемдең әҡрәбәмде эҙләп табыу маҡсатында барғайным (әсәй яғынан олатайымдың атаһы — Рысҡужанан). Шуларҙың береһе Хәлфетдин Ғималетдин улы булып сыҡты.
Миңлебикә еңгәй менән Хәлфетдин ағай тиң-тигеҙ ғүмер итеп, матур ғына йәшәп ята ине. Дүрт балалары ла уҡытыусы һөнәрен һайлаған: Рәжәп Яҡупов — эргәләге Ҡаҙмаш мәктәбе директоры, Сәлимә Баймаҡ районында Татлыбайҙа уҡыта, Фәрит нигеҙ йортта ата-әсәһе менән бергә йәшәй, Ҡаҙмаш мәктәбендә эшләй, Вәлимә иһә Өмөтбайҙа балаларға белем бирә.

Әле Рәсәй Банкының 1997 йылғы өлгө буйынса сығарылған 5, 10, 50, 100, 500, 1000, 5000 һумлыҡ ҡағыҙ, 1, 2, 5, 10, 25 һумлыҡ тимер аҡсаһы һәм 1, 5, 10, 50 тинлектәре әйләнештә йөрөй.

Ялғанмы, түгелме?
Таушалған, бысраған, йыртылған, буяу йәки май таптары төшкән, штампы юйылған аҡсаны банкта алмаштырырға мөмкин.
Ә бына ҡулығыҙҙағы банкнотаның ялған түгеллеген нисек белергә һуң? Быны тикшереү өсөн махсус һаҡлау элементтары бар.

Республикалағы башланғыс һөнәри белем биреү учреждениелары араһында умартасылыҡ буйынса IV олимпиаданың быйыл тап Иглиндә уҙыуы бер ҙә юҡҡа түгел.
Бындай тәүге өс бәйге Өфө районының Михайловка, Ғафуриҙың — Красноусол, Мишкә районының Мишкә ауылдарындағы һөнәрселек училищеларында ойошторолғайны. Сираттағы IV республика олимпиадаһында һигеҙ мәғариф учреждениеһы оҫталары көс һынашты. Еңеүсе тип Михайловка ауылындағы 83-сө һөнәрселек лицейынан Радим Ғәзизов танылһа, II һәм III урынға Рәмзил Дәүләтбирҙин (Күгәрсен районы үҙәгендәге 90-сы лицей) менән Азамат Һөйөндөков (Красноусол ҡасабаһындағы 130-сы һөнәрселек училищеһы) лайыҡ булды.

Өфөлә Йәйге биатлон буйынса донъя чемпионаты тамамланды. Өс көнгә баш ҡалабыҙ донъя спорты үҙәгенә әүерелде. Беҙгә мауыҡтырғыс бәйгеләрҙе күрергә яҙҙы, ә яратҡан спортсыларыбыҙ өсөн янып-көйгәнде белһәгеҙ! Конгресс-холда чемпионатты ябыу тантанаһы ла гөрләп үтте. Шулай ҙа уға тиклемге бәйгеләр көндәлегенә күҙ һалайыҡ.

Рәхмәт, Максим!
Ярыштың икенсе көнөндә спринт булды. Спортсылар шәхси беренселек өсөн көрәште. Ирҙәр 10 километр араға йүгерҙе. “Биатлон” спорт-һауыҡтырыу комплексына чемпионатты ҡарарға килеүселәрҙе лә, телевизор аша күҙәтеүселәрҙе лә тәү сиратта яҡташыбыҙ Максим Чудов ҡыҙыҡһындырҙы. Әлеге бәйге уның мөмкинлектәрен, әҙерлек кимәлен күрһәтергә тейеш ине.

Полиграфия лицейы менән электән танышмын. Унда йыш барырға тура килә. Әммә һәр ваҡыт яңылыҡтары менән аптыратыуҙан туҡтамайҙар. Был юлы ла ғәжәпләндерҙеләр. Һуңғы бер-ике йылда лицей яңыса белем биреү йортона әйләнгән.
Эш шунда икән: бынан өс йыл элек “Мәғариф” өҫтөнлөклө милли проекты сиктәрендә башланғыс һөнәри белем биреү учреждениелары араһында Инновациялы белем биреү программаһына конкурс булғайны. Бөтә Рәсәй буйынса барған конкурста йөҙҙәрсә уҡыу йорто көс һынап ҡараған. Башҡортостандан 15-тән ашыу ғариза бирелгән, һәм шуларҙың һигеҙе грантҡа лайыҡ тип табылған. Еңеүселәр араһында республиканың Советтар Союзы Геройы Солтан Бикеев исемен йөрөткән 1-се полиграфия лицейы ла бар. Ул 27 миллион һумлыҡ грант отҡан.

“Башҡортостан” телерадиокомпанияһына мин 1989 йылдың сентябрендә эш башланым, һәм яҙмыш тигәнең бик күп билдәле, хатта бөйөк кешеләр менән осраштырҙы. Уларҙы исемләп һанай башлаһаң, һис шикһеҙ, байтаҡ ваҡытты алыр ине.
Башҡортостан телевидениеһын һәм радиоһын унан башҡа күҙ алдына ла килтереп булмаҫтай шәхес — Рәмис Дәүләтбаев — был мәлдә билдәле журналист та, күренекле етәксе лә түгел ине әле. Фәҡәт Мәскәү дәүләт университетын тамамлап, әле яңы ғына эш башлап торған ябай егет ине. Тышҡы ҡиәфәте менән дә үҙе һайлаған һөнәр эйәһенә оҡшап тора — модалағы джинсы, “МГУ” тигән яҙыулы футболка, беләктәр терһәккәсә һыҙылған, сәс бөҙрә, “текә” күҙлек. Холоҡ-фиғеле лә хас журналистарса — тынғыһыҙ, ҡыҙыҡһыныусан, урыны-урыны менән яндырай ҙа.

Мәшһүр яҙыусыбыҙ Баязит Бикбайҙың әҙәбиәттән тыш публицистик, тәнҡит мәҡәләләре яҙыуы һәм был тәңгәлдәге мираҫы бөгөн күптәргә билдәле түгел. Яңыраҡ яҙыусының нәҡ ошо юҫыҡтағы әҙәби эшмәкәрлеге менән ҡабаттан танышып сыҡтым. Башҡортостан Яҙыусылар союзының ҡайһылыр бер съезынан һуң әҙип әҙәбиәт хаҡында уйланыуҙары менән уртаҡлашҡан, публицистика, әҙәби тәнҡиттең һүлпәнәйеүе хаҡында борсолоуын белдергән. Ә әле? Съезд һайын шул хаҡта һүҙ алып барыла түгелме ни?
“Ағиҙел” журналы редакцияһында ун ике йыл “публицистика” бүлегенә етәкселек иттем, үҙем дә мәҡәләләр яҙҙым. Дөрөҫөн әйтергә кәрәк, еңел эш түгел, сөнки редакцияға проза әҫәрҙәре, шиғыр алып килеүселәр бихисап булһа ла, ил, милләт, замана күҙлегенән сығып уйланыуҙарын ҡағыҙға төшөргән, борсоулы йә иһә ғорурланырлыҡ ысынбарлыҡ хаҡындағы тәьҫораттары менән уртаҡлашҡан яҙыусылар һирәк, бик һирәк.

“Башҡортостан ҡыҙы” журналының хаттар бүлеге мөхәррире Альбина Ғөбәйҙуллина журналисты үҙ һөнәренең оҫтаһы иткән күп һыҙатҡа эйә. Шуларҙың береһе — геройҙарының тормошон, кисерештәрен, хис-тойғоһон үҙ йөрәге аша үткәрә белеү. Бәндә ҡайғыһы менән ҡайғырыу, шатлығы менән шатланыу һәләте һәр кемгә лә бирелмәй. Быны хатта кешене кеше иткән төп сифаттарҙың береһе тип тә һанарға була.
Йәш булһа ла, Альбина донъяның әсеһен-сөсөһөн байтаҡ татыған. Алты йәшенән әсәйһеҙ, өс йылдан атайһыҙ ҡалған ҡыҙсыҡты яҙмышы башынан һыйпап тормаған, әлбиттә. Тик ауырлыҡтар уны бәғерһеҙләндермәгән, күңелен ҡатырмаған. Әңгәмәсеһендә ул иң элек яҡты яҡтарҙы күрергә тырыша, уны йәлләй, аңлай, уға һоҡлана. Шуғалыр ҙа мәҡәләләре, һүрәтләмәләре яҡтылыҡ, йылылыҡ менән һуғарыла.

Үҙең менән бергә эшләгәндәр хаҡында яҙыу икеләтә ауыр икән. Быны ҡулыма ҡәләм алғас ҡына төшөндөм. Әммә йөрәктәргә үтеп инерлек һүҙе, тос фекере булған журналист тураһында бер кәлимә әйтмәй ҡалһам, хата булыр кеүек.
Һүҙем республикабыҙ баҫмаларын даими уҡып барғандар араһында билдәлелек яулап өлгөргән, донъябыҙҙы борсоған һәр ваҡиғаға үҙ ҡарашы булған журналист Даян Мәжитов хаҡында. Ысынлап та, сәйәсәт һәм дәүләт проблемаларына, халыҡты борсоған төп мәсьәләләргә арналған аналитик мәҡәләләре менән ул күптән танылып өлгөрҙө. “Башҡортостан” кеүек етди республика гәзите редакцияһында дәүләт һәм хоҡуҡ бүлегенә (ә ул – гәзитебеҙ эшмәкәрлегенең төп йүнәлештәренең береһе) етәкселек итеүе лә күпкә ишара.

БДУ-ның Сибай институтында 1812 йылғы Ватан һуғышында ҡатнашҡан башҡорт яугирҙәре хөрмәтенә тәүге монументаль әҫәр урын алды.
Наполеон ғәскәрҙәренә ҡаршы һуғышҡа башҡорт халҡы 20 хәрби атлылар полкын күтәрҙе. Полководец М.И. Кутузов яугирҙәребеҙҙең ҡаһарманлығын һәм батырлығын юғары баһаланы. 1814 йылдың 19 мартында туғыҙ башҡорт полкы Рәсәй армияһының алғы сафында Парижға аяҡ баҫты.
Ватан һуғышында һәм Рәсәйҙең сит ил походтарында башҡорттарҙың ҡатнашыу тарихы, нигеҙҙә, ХIХ быуат башындағы рәссамдарҙың гравюраларында һәм акварель әҫәрҙәрендә сағылыш таба. Замандаштарыбыҙ араһында рәссам-иллюстратор Азат Ҡужин ошо йүнәлештә уңышлы эшләй.