Ике йәш йөрәк сәхнәлә табыша. Әхмәт Зәйнуллин менән Мәрхәбә Вәлишинаның уҡытыусы булып эшләй башлаған мәле. Бер мәктәптә улар, ләкин бер-береһенә баш күтәреп ҡарағандары юҡ әле. Йәштәр ауыл сәхнәһендә “Ғәлиәбаныу”ҙы ҡуяйыҡ тип дәртләнеп, төп ролдәргә Әхмәт менән Мәрхәбәне билдәләргә ҡарар итә.

Рәсәй. Август. Ваҡиғалар.

Балалар яңы уҡыу йылын таҙа, төҙөк, күркәм мәктәптәрҙә ҡаршы алһын өсөн учалылар ҙур тырышлыҡ күрһәтә.

Уның хаҡында ижади фекерләгән, балаларын олимпиадаларға әҙерләгән уҡытыусы булараҡ яҙырғамы, әллә ғүмер буйы мәғарифҡа хеҙмәт иткән яҙыусы итеп күрһәтергәме тип уйландым. Хәйер, ҡайһыһын әйтһәң дә дөрөҫ булыр ине, сөнки, боронғолар билдәләгәнсә, мәғрифәтсенең бар уңышы – уның ижади фекерендә!

Шиғриәт – бер аҙ абстракт төшөнсә. Шағирҙың ижады, уның йәшәү кредоһы хаҡында телдән һөйләп аңлатыу мөмкин түгел. Дөйөм алғанда, шуны ғына әйтергә мөмкин: башҡорт шиғриәтенең төп тасуир даирәһе, моғайын, баҡыйлыҡ менән фанилыҡ, рухи ҡибла, мөхәббәт, матурлыҡ, яҡшылыҡ менән яуызлыҡ төшөнсәләрелер. Телгә алынған фәлсәфәүи төшөнсәләргә, дөрөҫ, ғалимдар ҙа, ғилми тикшеренеүҙәр ҙә аныҡ ҡына яуап бирә алмай. Ә шағирҙар эҙләнә лә эҙләнә.

Уҡытыусы һөнәре элек-электән маҡтауға лайыҡ. Уның абруйы, бәҫе һәр ваҡыт юғары. Шуға күрә уҡытыусы булып тыуыр кәрәк тигән һүҙҙәр был һөнәрҙең мәртәбәһен генә арттырып ҡалмай, ә тотош булмышын билдәләй.

Өфөнөң Октябрь районына ҡараған Нуғай ҡасабаһында яңы төҙөлгән мәктәп әллә ҡайҙан балҡып, үҙенә саҡырып ултыра. Дөйөм хаҡы 600 миллион һумдан ашыу тәшкил иткән төҙөлөш ике этапта алып барылып, былтыр ноябрҙә мәктәптең 300 урынлыҡ тәүге өлөшө тапшырылғайны. Тиҙҙән, 1 сентябрҙә, белем усағының 950 уҡыусыға иҫәпләнгән төп корпусы үҙ ишектәрен асасаҡ.

“iВолга-2018” Бөтә Рәсәй йәштәр форумына БДУ-ның Стәрлетамаҡ филиалы студенты Роман Баязитов үҙенсәлекле эш тәҡдим иткән. “Хеҙмәттәшлек километрҙары” тип аталған проект тырышып уҡыған һәм үҙен төрлө яҡлап күрһәткән студенттарға Рәсәй буйлап бушлай сәйәхәт итеү мөмкинлеге бирә.

Ошо көндәрҙә йәмле Ирәндек буйында алдынғы ҡарашлы йәштәрҙең “Аҫылташ-2018” башҡорт мәҙәниәте форумы булды. Шанлы һәм данлы Баймаҡ ере яңыса фекер йөрөткән, дәртле, белемгә ынтылыусан егет һәм ҡыҙҙарҙы бер майҙанға тупланы. Бөгөн үҫешкә, уңышҡа, үҙ маҡсатына ынтылған йәштәргә һәр ерҙә мөмкинлектәр булдырылған. Шуныһы ҡыуаныслы: ошо шарттарҙан дөрөҫ файҙалана белгән, заман менән йәнәш атлаған, ҡыйыу, дәртле ҡыҙҙар һәм егеттәр арабыҙҙа етәрлек.

Республика етәкселеге балаларҙың йәйге ялын ойоштороуға һәр ваҡыт ҙур иғтибар бүлә, быйыл да ял һәм һауыҡтырыу лагерҙары бала-саға тауышына күмелде. Мәҫәлән, Чехов исемендәге шифаханала уҡыу алдынғылары өсөн Башҡортостан тарихын һәм мәҙәниәтен өйрәнеү йүнәлешендә “Йәйләү” лагеры асылды.

Йәштәрҙе үҫтереү маҡсатында республикала “Башҡортостан Әҙәбиәт мәктәбе” тигән проект старт алды

“Яҙыусы, хатта ниндәй генә уҡыу йортон тамамламаһын, даими уҡымай, үҙенә талапсан булмай, үҙ өҫтөндә эшләмәй, иң мөһиме, өҙлөкһөҙ халыҡ йөрәгенә мөрәжәғәт итмәй икән, ул барыбер заман менән тиң баҫа алмай. Заман талабына торош итерлек әҫәр ижад итә алмай”, – тип яҙған Башҡортостандың халыҡ яҙыусыһы Зәйнәб Биишева. Ысынында яҙыусыға уҡытмайҙар, ул күңелдән килә. Ҡулыңа ҡәләм алғанһың икән, тимәк, һинең йәмәғәтселеккә әйтер һүҙең, еткерер фекерең бар.
Башҡортостандың атҡаҙанған мәғариф хеҙмәткәре, филология фәндәре кандидаты, яҙыусы, Башҡортостан Яҙыусылар союзы идараһы рәйесе Зәки ӘЛИБАЕВ менән әңгәмәбеҙҙә һүҙ ошо хаҡта.

Әбйәлил районының Ҡырҙас ауылы мәҙәниәт йортонда дүртенсе тапҡыр мөнәжәт башҡарыусыларҙың район конкурсы үтте. Сараға был йәһәттән оҫталығы менән билдәле ағинәйҙәр, киң мәғлүмәт саралары вәкилдәре саҡырылғайны.

Бөгөн бөйөк көн – тыуған илебеҙ, беҙҙең өҫтөбөҙҙәге аяҙ күк һәм яҡты киләсәк өсөн йәнен биргән геройҙарҙы иҫкә алыу көнө. Минең ҡартатайым, ҡаһарман һалдат Зәйнәғәбдин Ҡотдосәләм улы Хужабиргәнов һуғыштың тәүге көндәренән аҙағынаса ҡатнашҡан. 2-се Белоруссия фронты ғәскәрҙәре алып барған ҡаты һуғыштарҙа аяуһыҙ һуғышҡан. Белоруссияға еткәс, ҡаты яраланған һәм пленға төшкән. Ҡартатай һуғыштың михнәттәрен, ҡурҡыныстарын концлагерҙа ла күргән, әммә унан да ҡотолған, фашист тырнағынан ысҡынып һуғышыуын дауам иткән. Батыр һалдат күкрәге тулы орден-миҙалдар менән 1946 йылда ғына тыуған яғына әйләнеп ҡайтҡан! Ауылдың иң һылыу ҡыҙы Рауза Ибраһим ҡыҙына өйләнеп, ете малайға һәм өс ҡыҙға ғүмер биргәндәр. Тик һуғыш яраларынан мандымай, ҡартатай иртә донъя ҡуйған. Рауза Ибраһим ҡыҙы үҙе ун баланы аяҡҡа баҫтырған, ҡулынан һәр эш килер, егәрле, моңло, сәсән телле, йор һүҙле булған, уға “Әсәлек даны” ордены тапшырылған. Ҡартәсәй бәхетле ҡартлыҡта 1994 йылда баҡыйлыҡҡа күскән. Гәзит уҡыусылар иғтибарына уның шиғырҙарының береһен тәҡдим итәм.

Болоттарҙы ярып оса бөркөт,
Ҡанатына елдәр тотонған.
Үткер күҙе күҙләй тирә-яҡты,
Урап үтә тәрән упҡындан.

Тау күкрәген ярып сыҡҡан шишмә,
Иркәләптер йыуа ҡаяһын.
Мамыҡ ҡаурыйҙарҙан тау бөркөтө
Ҡаяларға ҡора ояһын.

Болоттарҙы ярып оса бөркөт,
Ел-дауылдар ҡала бер өнһөҙ.
Бөркөттәр бит тауһыҙ була алмаҫ,
Бейек тауҙар булмаҫ бөркөтһөҙ.

Түбәһендә ята төпһөҙ күлдәр,
Иңдәрендә үҫә киң урман.
Быуаттарҙан килә моң-зарҙары
Ҡурайҙарға төшөп һарылған.

Уны мин диңгеҙ төбөндәге ынйыға тиңләр инем: һәләте әле тейешенсә баһаланмағандыр ҙа, бәлки, әммә әсир итә: шундай көслө тауышты тыңлап, хатта үҙеңдең дә тының иркенәйеп китәме ни, ул һине әллә ҡайҙа, күктәрҙе иңләргә әйҙәгәндәй... Һүҙем – Әбйәлил һылыуы Зөлфиә Хафизова хаҡында. Хәйер, үҙе менән таныштырғанда ул “тамырҙарым менән Бөрйән ҡыҙы, атай-әсәйем шул райондан” тип билдәләне. Былай булғас, саҡ ун туғыҙы тулған йәш кенә ҡыҙҙың күңеленә ҡайҙан шул хәтлем моң һыя, тип аптырарға түгел, Бөрйәнде моңдар иле тип юҡҡа әйтмәйҙәр.