2020 йылға тиклем дәүләткә ҡарамаған шәхси фондтар менән пенсия алыу тураһындағы килешеүгә ҡул ҡуйған граждандарҙың иҫке шарттар буйынса хаҡлы ялға сығыуы ихтимал. Һүҙ – 55 йәшлек ҡатындар һәм 60 йәшлек ирҙәр тураһында. Ошо хаҡтағы закон проектын Рәсәй Дәүләт Думаһына ҡарауға тәҡдим итмәкселәр. Илдең Үҙәк банкында был фекерҙе хуплағандар.
Быйыл килешеүгә ҡул ҡуйғандар ҙа ошо хоҡуҡтан файҙалана аласаҡ. Закон проектына ярашлы, граждан үҙ теләге менән пенсия алыу йәшен “оҙайта ала”. Әммә был йәш ҡатындар өсөн – 60, ирҙәр өсөн 65-тән уҙырға тейеш түгел.
Дәүләткә ҡарамаған фондтан пенсия алыу тураһындағы килешеүгә ярашлы, граждандар хаҡлы ялға сығыу өсөн аҡсаны үҙ килеменән үҙаллы туплай. Был сумма кимәлен дә һәр кем үҙе билдәләй. Былтыр был системала ҡатнашыусылар һаны 2,1 процентҡа, йәғни 6,1 миллион кешегә тиклем артҡан, тип хәбәр итә Рәсәй Үҙәк банкы. Был граждандарҙың 40 процентының шәхси килешеүҙәре бар, йәғни уларҙы өсөнсө яҡ – эш биреүсе – финансламай. Ҡалғандары – корпоратив пенсия программаларында ҡатнашыусылар.
Әле хаҡлы ялда эшләп йөрөгәндәрҙең пенсияһы индексацияланмай. Уның артыуы пенсия системаһындағы шәхси иҫәптә теркәлеп бара. Был сумманы белеү өсөн Рәсәй Пенсия фондының рәсми сайтындағы шәхси кабинетҡа инеп ҡарарға мөмкин. Унда пенсияның ике күләме теркәлеп бара. Беренсеһе: әлеге ваҡытта түләнгәне, икенсеһе – индексациянан һуң буласаҡ сумма. Был мәғлүмәтте Рәсәй Пенсия фондының һәр бүлексәһендә белергә мөмкин.
Бынан тыш, тағы бер закон проекты әҙерләнә. Уға ярашлы, пенсияның страховка өлөшөн тәғәйенләгәндә совет осорондағы эш хаҡын иҫәпләү процедураһы ябайлаштырыласаҡ. Әйткәндәй, пенсияның страховка өлөшө хеҙмәт стажы һәм Рәсәй Пенсия фондына түләүҙәр кимәлендә иҫәпләнә. Тимәк, эш хаҡы күберәк булған һайын пенсия ла артасаҡ.
2002 йылда илдә пенсияны мотлаҡ страховкалау башланғайны. Ошо уҡ йылда Рәсәй Пенсия фондында эшләгән һәр кешегә иҫәп асҡайнылар. Өҫтәүенә эш биреүселәр һалым органдарына хеҙмәткәрҙәренең хеҙмәт стажы һәм страховка иғәнәләре тураһында мәғлүмәттәр тапшыра башланы. Әммә илдең Пенсия фонды һәр кемдең ошо осорға тиклемге, совет мәлендәге хеҙмәт стажынан бер нисек баш тарта алмай. Бындай граждандарға үҙҙәренә эшләгән йылдарын раҫлаған документтарҙы юлларға тура киләсәк. Бының өсөн хеҙмәт кенәгәһе һәм элекке эш урынынан 2002 йылдың 1 ғинуарына тиклем 60 ай дауамындағы уртаса хеҙмәт хаҡы тураһындағы белешмә кәрәк.
Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, үткән быуаттың 90-сы йылдарында байтаҡ предприятиелар банкрот тип танылғайны һәм күптәр эш урынынан хатта документтарын алмай киткәйне. Бындай кешеләргә судҡа мөрәжәғәт итергә тура киләсәк.
Әйткәндәй, ил Президенты Владимир Путин менән тура бәйләнеш алдынан Рәсәйҙең Хеҙмәт һәм социаль яҡлау министрлығы үҙенең эш һөҙөмтәләренә “йомғаҡ яһай” һалды. Әммә был күрһәткестәр күңелдә ҡәнәғәтләнеү тойғоһо ҡалдырмай, киреһенсә, һорауҙар ғына тыуҙыра.
Тотош илдә пенсияның уртаса күләме 14,8 мең һум тәшкил иткән. Ә социаль пенсияның уртаса күләме ни бары 9,3 мең һум икән. Шуныһы ҡыҙыҡ: үрҙәге һандарҙы иҫәпләгәндә хоҡуҡ һаҡлау органдары, депутаттар һәм чиновниктарҙың юғары пенсия күләме лә иҫәпкә алынған. Әгәр уларҙың эш хаҡы менән пенсия күләмен сағыштырһаҡ, был сумма шикле кеүек күренә.
Әле илдә хаҡлы ялға сыҡҡандарҙың һәр бишенсеһе эшләүен дауам итә. Быға иң тәүҙә пенсия күләменең түбән булыуы сәбәпсе. Шуға быйыл Рәсәй бюджетына пенсияға төбәк социаль түләүҙәрҙе финанслау өсөн өҫтәмә рәүештә дүрт миллиард һум аҡса бүленеүе ихтимал. Ил Хөкүмәте бюджет тураһындағы законға ошондай үҙгәрештәр индерергә тәҡдим итә.