Бөтәһенең дә яратып көткән байрамы – Яңы йыл яҡынлаша. Электән әҙәм балаһы уның ниндәй булырын күҙалларға тырышҡан, төрлө ырымдар ҙа барлыҡҡа килгән. 2023 йылыбыҙға Ҡуян “хужа”, шуға ла ул ҡәнәғәт булһын өсөн нимә эшләргә мөмкин йәки ярамай икәнен барлайыҡ әле.
Йыл символы һиҙгерлеге, тыныс тәбиғәте менән айырылып тора, шулай ҙа ул хәйләкәрлеккә барырға ла, кәрәк саҡта үҙен яҡларға ла һәләтле икән. Йылды ҡаршылағанда ҡуян һынын янға ҡуйыу уңыш, бәрәкәт килтерә, тип иҫәпләнә. Ут менән бәйле әйберҙәрҙе ситкә алып ҡуйырға кәрәк.
Нимә ярата?
Ҡуян уңайлылыҡты, наҙлылыҡты, йомшаҡлыҡты үҙ итә. Йортто байрамса биҙәгәндә, үтә сағыу, ҡыштырлап торған биҙәүестәр тотонмаҫҡа кәңәш ителә, сөнки был йыл хужаһын өркөтөүе ихтимал, тип иҫәпләнә. Шыршы тубырсығы, грек сәтләүеге, төҫлө ҡағыҙға төрөлгән емеш, ҡағыҙҙан яһалған төрлө һындар, ҡар бөртөктәре иһә күңеленә хуш килер. Өҫтәлгә аҡ йәки йәшел төҫтәге ашъяулыҡ килешер.
Өҫтәлгә нимә ҡуйырға?
Был йомшаҡ ҡына йәнлек тулыһынса вегетариан, шуға ла байрам өҫтәлендә йәшелсә, емеш, йәшел тәмләткес үләндәр мотлаҡ булырға тейеш. Әйтәйек, әнисте салатҡа ҡушып ебәрергә, ҡайнар аштарҙы, гарнирҙы биҙәргә була. Ә иң төп ризыҡ нимә тип уйлайһығыҙ? Әлбиттә, кишер һәм кәбеҫтә! Уларҙы ниндәй ризыҡ төрөнә булһа ла ҡушып ебәрергә, хатта шул көйө ҡуйырға мөмкин.
Салат эшләгәндә йомортҡаһыҙ бер ҙә булмай кеүек, һөт аҙыҡтарынан да, мәҫәлән, сырҙан, баш тартҡы килмәй. Был ризыҡтарҙы нейтраль тип атарға булалыр, шуға ла йомшаҡҡай ҡуян уларҙың яңы йыл өҫтәлендә торғанына үпкәләмәҫ.
Нимә кейергә?
Һәр йылды ҡаршылағанда ниндәйҙер төҫтәргә, фасондарға өҫтөнлөк бирелә. Әгәр ҙә был мәл һеҙҙе ныҡ ҡыҙыҡһындыра икән, шуны белеү зыян итмәҫ: Ҡуян йәнлек тиреһен, күнде, әлбиттә, өнәмәй. Ҡатнаш йә тәбиғи туҡымаға, ебәк йә крепдешинға оҡшатып эшләнгән тауарҙарға иғтибар итергә кәрәк – уларҙың еңеллеге, елберҙәп тороуы йыл хужаһына оҡшамай ҡалмаҫ.
Төҫтәргә килгәндә, ҡуян тыныс, артыҡ күҙгә бәрелмәгәндәрен үҙ итә, мәҫәлән, шул уҡ аҡ йәки аҡһыл-көрән, һарғылт, йәшел, һоро һәм башҡа шуларға яҡын төҫтәр.
Ваҡытты дөрөҫ бүлеү зарур
Ниндәй генә байрам булмаһын, хужабикә ғәҙәттә арығансы өҫтәл әҙерләй, унан һуң үҙенә ваҡыты ла, көсө лә, ҡайһы саҡта хатта кәйефе лә ҡалмай. Бында ла кәңәштәр бар.
Менюҙы бер нисә көн алдан әҙерләп ҡуйырға.
Нимә һәм күпме һатып алырға икәне буйынса исемлек төҙөргә, шулай уҡ алдан алып ҡуйыуҙы хәстәрләргә. Әҙер исемлек буйынса ризыҡ йүнләүҙе башҡа ғаилә ағзалары ла бик яҡшы атҡарып сығыр.
Әгәр ҙә яҡындарығыҙҙы йәки ҡунаҡтарҙы ниндәйҙер яңы ризыҡ менән шаҡ ҡатырырға уйлаһағыҙ, уны ла алдан бешереп ҡарау файҙалы булыр.
Хужабикәгә Яңы йылға кәңәштәр
Аҙыҡты тәләфләмәй әҙерләргә, шул уҡ ваҡытта барыһы ла туҡ булһын өсөн хужабикәгә нимәләрҙе белергә кәрәк? Тәжрибәле ашнаҡсылар ошондай “арифметика”нан сығып эш итә: бер кешегә – 200-250 грамм салат (бөтә төрҙәрен бергә), 4-5 бутерброд, 250-300 грамм ҡабымлыҡ, ит йә балыҡ; 150-200 грамм гарнир, десерт; 200 грамм емеш-еләк, 300 мл эсемлек (һут йә компот).
Ошо ябай ҡағиҙәне тотҡанда, ризыҡ әрәм булып та ҡалмаҫ, байрам ашынан һуң һыуытҡысты ла тыңҡыслап тултырырға кәрәкмәҫ.
- Рәүилә Ғатауллина