Сибай тарих һәм тыуған яҡты өйрәнеү музейында үҙенсәлекле күргәҙмә эшләй. “Самауырҙар ғаиләһе” тип аталған конкурс-күргәҙмәлә батша заманынан ҡалған ҡомартҡыларҙан алып бөгөнгә тиклемге 80-дән ашыу экспонат бер урынға тупланған. Төрлө ҙурлыҡтағы, төрлө үлсәмдәге самауырҙарға ҡарап, күҙҙәр ҡамаша. Ниндәйе генә юҡ улар араһында! Еҙҙән эшләнгәне лә, тимерҙән дә, бәләкәйе лә, ҙуры ла.
Сибай ҡалаһынан Игорь Филиппов оҙаҡ йылдар самауырҙар йыйыу менән шөғөлләнә. Уның шәхси коллекцияһында 170 йыл тарихлы ҡомартҡы һаҡлана. Күргәҙмәгә реставрацияланған төрлө ҙурлыҡтағы һәм күләмдәге 40-ҡа яҡын Тула самауыры тәҡдим ителгән. Ә бына Венера Йәнбәкованың шәхси коллекцияһында иң бәләкәй самауырҙы ла осратырға мөмкин.
Музей директоры Альбина Ярмуллина әйтеүенсә, күргәҙмәне ойоштороу тәҡдиме менән сыҡҡас, уны ҡала халҡы ҙур теләк менән күтәреп алған. Шәхси коллекцияларҙан тыш, шулай уҡ үҙҙәрендә ҡомартҡы булараҡ быуындан быуынға күсә килгән бик боронғо самауырҙарҙың булыуы ла асыҡланған.
– Күргәҙмәлә Учалы районының Ахун ауылы һәм Учалы ҡала музейынан килтерелгән самауырҙар ҙа ҡатнаша. Бөтәһе 16 экспонат, шуларҙың иң ҙуры – 30 литрлыҡ, иң бәләкәйе – ике литр һыу һыйҙырышлы “Эгоист”. Бик һирәк осраған әйберҙәргә лә тап булдыҡ. Сибай ҡалаһынан Гөлнәзирә Хәмитова беҙгә тап шундай самауырҙар алып килде.
Шуныһы иғтибарға лайыҡ: ҡасандыр Баймаҡ районының Ғәҙелша шарлауығы янында Сибай баҡыр-көкөрт комбинаты эшселәре тарафынан эшләнгән ҙур самауыр урын алған, йылдар үтеү менән ул юҡҡа сыҡҡан. Эҙләнә торғас, уның кемдеңдер гаражында ятыуы асыҡланды. Беҙ уны табып, Сибай комбинатының механизмдарҙы ремонтлау заводы етәкселеге менән һөйләшеп, ҡайтанан реставрацияланыҡ һәм Сибайҙа үткән “Урал аръяғы” инвестиция һабантуйында урамда урынлаштырылған күргәҙмәгә ҡуйҙыҡ. Бар ҡала халҡын ғына түгел, килгән ҡунаҡтарҙың да һушын алдыҡ. Бөгөн был иң ҙур самауыр ҡаланың ял һәм мәҙәни паркында урын алды, – ти Альбина Зөфәр ҡыҙы.
Тәү ҡарашҡа, сәй ҡайнатыуға тәғәйенләнгән ябай ғына әйберҙең төрлөсә булыуы һәм иҫ киткес матурлығы барыһын да хайран итте. Мәҫәлән, Үзбәкстан тарафтарынан килгәненә үзбәктәр үҙҙәренең милли биҙәктәрен һалған, Тула самауырҙарының биҙәлеше лә үҙенсәлекле.
Күргәҙмәгә килгән һәр кеше, самауыр тураһында бик бай мәғлүмәт туплап, уларҙың төрлөлөгөнә һоҡланды, бәғзеләре үҙ йортонда ла самауыр сәйе ҡайнатып эсеү теләге менән янды.