Уҡлыҡая буйындағы ике көн

Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы Башҡарма комитеты һәм “Табын ырыуҙары берләшмәһе” төбәк-ара йәмәғәт ойошмаһы Ғафури районы хакимиәте менән берлектә Табын ырыуының башҡорт йәштәрен Еҙем йылғаһы буйына,  Имәндәш, Ташаҫты ауылдары янындағы гүзәл, һоҡланғыс аҡланға, сал тарихлы мәғрур Уҡлыҡая итәгенә – “Башҡортостан йөрәге”нә йыйҙы.

Күсмә эстафета – ғафуриҙарҙа

Табын ырыуы башҡорт йәштә­ренең IV төбәк-ара фестивалендә республикабыҙ ҡалаларынан, Ғафури, Ауырғазы, Әбйәлил, Учалы, Балтас, Архангел, Тәтешле, Ҡырмыҫҡалы, Дәүләкән райондарынан һәм Ырымбур өлкәһенән делегациялар ҡатнашты.

Әйткәндәй, Табын йәштәренең беренсе фестивале  2017 йылда Ар­хангел районының Абҙан ауылы эргәһендәге майҙанда үт­кәй­не, икен­сеһен иһә 2018 йылда Ҡыр­мыҫҡалы районының Бишауыл-Уңғар ауылы ҡабул итте, өсөнсөһө 2019 йылда Тәтеш­ле районында үткәрелде.

Беренсе көндә был сараға кил­гән Табын йәштәре Еҙем-Ҡаранда Мәжит Ғафуриҙың һәм Ҡа­ранйыл­ғала Жәлил Кейекбаев­тың йорт-му­зейында булып, бай күргәҙмәләр менән танышты, Ерек ауылы янындағы Башҡортостан­дың география үҙәгендә булды. Ә кисен улар өсөн этно-дискотека ойошто­ролдо, ямғыр яуып торһа ла, Сәғиҙулла Байегет, Илгиз Аб­драхманов, Линар Хәли­лов, Айнур Ғәзизовтарҙың һәм “Биш­бар­маҡ” төркөмөнөң концертын ҡа­рап,­ йәштәр йырлап-бейеп күңел ас­ты, бер-береһе менән аралашты.

Икенсе көнөнә иртә менән Табын ырыуы йәштәре, сараның йәме, биҙәге булған ҡурай сәскәһе һүрәтләнешендә урынлашҡан тир­мә­ләрҙе ҡараны. Иртә таңдан йылға буйлап һуҙылып, тауҙарға күтәрелгән аҡ томанда һәр кем тәбиғәтте видеоға, фотоға төшөрөп ҡалырға тырышты.

Тарих мәңгеләштерелде

Ҡунаҡтарҙы хөрмәтләп ҡаршы алғандан һуң, сараға йыйылыусылар иң тәүҙә Еҙем йылғаһы ярында йәнә бер арт-объект асыу танта­наһын тамаша ҡылды. “Батырҙар рухы” тип аталған был стела, 2019 йылда башҡорт һәйкәлдәренең дауамы булараҡ, тыуған төйәгебеҙ – тарихи Табын ырыуы ерҙәрен ҡурсалаған батыр рухлы ҡаһарман ҡан-бабаларыбыҙға бағыш­ланып, тарихи хәтерҙе һаҡлау, данлы тарихыбыҙҙы мәңгеләштереү һәм төбәккә туристарҙы күберәк йәлеп итеү маҡсатында йәмәғәт башлан­ғысында барлыҡҡа килгән.

Уны асыуға күп көс һалған бер төркөм ир-егеттәргә Ғафури район хакимиәтенең Рәхмәт хаттары тапшырылды.

– Был – тарихи урын. Беҙ тарихты оноторға тейеш түгелбеҙ. Электән батырҙарыбыҙ булған һәм буласаҡ, – тип билдәләне район хакимиәте башлығы Фәнзил Сыңғыҙов үҙенең сығышында.

Тарихыбыҙҙы сағылдырған объектты асыуҙа Башҡортостан Рес­пуб­ликаһының Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтай рәйесе урынбаҫары Рөстәм Ишмөхәмәтов, Ғафури район советы рәйесе Фаил Зәйнет­динов, шулай уҡ сик буйы ғәскәрҙә­ре ветерандары исеменән Фаил Байшөғөров сығыш яһап, изге теләктәрен еткерҙе.

 Артабан был һоҡланғыс ерҙә төп байрам сараһы  уҙҙы. Йәштәрҙе байрамдың хөрмәтле ҡунаҡтары тәбрикләп, ҡайнар сәләмләне.

Рәсәй һәм Башҡортостан гимн­дарын тыңлағандан һуң, район мәҙәниәт һарайының йыр ансамбле “Табындар” гимнын башҡарҙы. Табын ырыуы флагын күтәреү хоҡуғы “Табын ырыуҙары берләш­мәһе” төбәк-ара йәмәғәт ойошмаһы советы рәйесе Фәнил Ҡоҙаҡаевҡа һәм Фәнзил Сыңғыҙовҡа бирелде.

Фестивалде асыу тантанаһында район артистары һәм һәүәҫкәрҙәре әҙерләгән тамаша бында йыйылған халыҡты тарихыбыҙ төпкөлөнә алып китте. Артабан Фәнил хәҙрәт Басиров, йыйынға фатиха биреп, изге теләктәрен еткерҙе. Ошонда уҡ был сараны юғары кимәлдә үткәргәндәре өсөн “Табын ырыуҙа­ры берләшмәһе” төбәк-ара йәмәғәт ойошмаһы советы ағзаһы Ниязбай Сәлимовҡа һәм Бөтә донъя баш­ҡорттары ҡоролтайы Башҡар­ма комитеты ағзаһы, тарих фәндәре кандидаты Нурислам Ҡалман­таевҡа Рәхмәт хаты тапшырылды,  сара­ның ойоштороу комитеты рәйесе Әлфиә Ғима­ҙиева, Тәтешле районы хакимиәте башлығы урынба­ҫары Әлфиә Шәйнурова Бөтә донъя башҡорт­тары ҡорол­тайының “Ал да нур сәс халҡыңа” миҙалы менән бүләкләнде.

Һәләтле лә беҙҙең йәштәр!

Рәсми тантана тамамланғас, йәштәр тарих менән бөгөнгөнө бәйләп ойошторолған майҙансыҡ­тарҙа үҙҙәренең нимәгә һәләтле икәнлеген күрһәтте.  Сараның иң сағыу мәлдәренең береһе  “Табын батыры” һәм “Табын һылыуы” конкурстары булғандыр. Төрлө райондарҙан килгән һигеҙ батыр һәм һигеҙ һылыу ҡыҙ ҡатнашты унда. “Табын батыры”нда ир-егеттәр үҙҙәре менән таныштырҙы, концерт  күрһәтте, ҡул көрәше – армрестлингта, милли көрәштә көс һынашты. Һөҙөмтәлә Ғафури районынан Илгиз Сабиров – Гран-при, Илмир Әхмәтйәнов (Дәүләкән) – беренсе, Салауат Миңлебаев (Әбйәлил) – икенсе, Илгиз Рәхмә­тул­лин (Архангел) – өсөнсө, Илфат Әлмөхәмәтов (Ҡырмыҫҡа­лы) – дүртенсе, Эдуард Борисов (Тәтеш­ле) – бишенсе, Илдар Усманов (Ауырғазы) алтынсы урынды яуланы.

“Табын һылыуы” конкурсында Венера Хәмәтнурова (Балтас) – Гран-при, Гөлнара Юлбарисова (Ғафури) – беренсе, Азалия Рамаҙа­нова (Ҡырмыҫҡалы) – икенсе, Алһыу Мусина (Архангел) – икенсе, Эльвира Ахунова (Тәтеш­ле) – өсөнсө,  Гөлшат Мөсәләмова (Дәүләкән) дүртенсе урынды яуланы. Барлыҡ еңеүселәргә лә дипломдар, ҡиммәтле бүләктәр тапшырылды.

Байрамда йәштәр спорт ярыштарында ла теләп ҡатнашты – улар волейбол, шахмат, шашка, гер күтәреү, уҡ атыуҙа үҙҙәрен һынап ҡараны. Йола буйынса, һәр район бер спорт төрө буйынса ярыш үткәрҙе.

Волейбол буйынса Ҡырмыҫ­ҡа­лы районы – беренсе, Ғафури – икен­се, Архангел өсөнсө урынға сыҡты. Шахматта Ғафури йәштәре алдынғылыҡты бер кемгә лә бирмәне. Икенсе урында – ҡырмыҫ­ҡа­лылар, өсөнсөлә архангелдәр булды.

Уҡ атыуҙа Илшат Хәбибуллинға (Ғафури) тиңдәр табылманы, ул почетлы беренсе урынға лайыҡ булды. Ғафури уҡсылары коман­даһы ла алтын награда яуланы. Дөйөм мәрәйҙәр буйынса беренсе урын – архангелдәргә, икенсе урын ҡырмыҫҡалыларға бирелде.

Табын ырыуы башҡорт йәштә­ренең IV төбәк-ара “Табын-фест-2022” фестиваленә әҙерлек осоронда районыбыҙҙа Табын ырыуы башҡорттары ғаиләләре араһында өс номинацияла  бәйге үтте.

“Табын ырыуының өлгөлө йәш ғаиләһе” номинацияһында – Имән­дәш ауылынан Илмира һәм Әнүр Зәйнешевтәр  ғаиләһе, “Табын ырыуының күп балалы өлгөлө ғаиләһе” номинацияһында – Эльвира  һәм Айрат Яхиндар ғаиләһе, “Табын ырыуы йәш ғаиләһенең өлгөлө  йорт” номинацияһында Ҡауарҙы ауылынан Миңзилә һәм Фәнзил Сөләймәновтар еңеүсе булып билдәләнде.

Ғафури районынан күсмә эстафетаны – Табын-фест штандартын балтастар ҡабул итеп алды.

-  Әлфиә ВӘЛИЕВА

  Ғафури районы