Бизнесҡа азатлыҡ бирергә кәрәк

30 июндә Петербург халыҡ-ара юридик форумында "Рәсәй бизнес менән властың үҙ-ара эш итеү моделе: тарихи тәжрибә һәм киләсәккә ҡараш" тигән темаға осрашыу уҙҙы. Унда ҡатнашыусылар эшлекле мәҙәниәтте, милли юрисдикцияны үҫтереүҙе, шулай уҡ власть менән бизнестың үҙ-ара мөнәсәбәттәрен тикшерҙе.

Сарала Башҡортостан Хөкүмәте Премьер-министры Андрей Назаров, Рәсәй Дәүләт Думаһының Дәүләт төҙөлөшө һәм закондар сығарыу буйынса комитеты рәйесе Павел Крашенинников, Рәсәй юстиция министры урынбаҫары Андрей Логинов, Юристар ассоциацияһы идараһы рәйесе Владимир Груздев, Президент ҡарамағындағы Граждандар йәмғиәтен үҫтереү һәм кеше хоҡуҡтары буйынса совет рәйесе урынбаҫары Ирина Киркора һәм башҡалар ҡатнашты.

Сараның модераторы булып билдәле Рәсәй яҙыусыһы һәм публицист Александр Цыпкин сығыш яһаны, ул фекер алышыуҙы асып, Андрей Назаровтың асыҡ киңлектә яҙған "Бизнес һәм власть" китабы "мәңгелек темалар" категорияһына ҡарай, сөнки ул бизнес менән властың үҙ-ара мөнәсәбәттәренә ҡағыла, тип белдерҙе.

"Китапты мин бизнесмен булған саҡта уҡ уйлап таптым һәм уны "Бизнес мәҡәлә аҫтында йөрөргә тейеш түгел" тип атарға теләнем. Был Хөкүмәттәге вазифаға тәғәйенләнгәнсе булды, уны дәүләт хеҙмәтендә һәм "Бизнес һәм власть: яңы тарих һабаҡтары" исеме менән тамамланым. XIV быуатта "Берәйһен хөкөм итер алдынан уның аяҡ кейемен ал да уның юлын үт", - тип әйткән Далай-лама Үҙенең бындай һүҙҙәренә ҡушылды: «Бына, берәйһен хөкөм итер алдынан, уның аяҡ кейемен ал да уның юлын үт». Дәүләт хеҙмәткәренең ботинкаларын кейгәс, мин күп кенә таштарға абына башланым һәм чиновниктарҙың теге йәки был ҡарарҙар ҡабул итеүен аңланым. Юҡһа, ҡайһы саҡта эшҡыуарҙарға улар отошло күренмәҫкә мөмкин, әммә мин быларҙың бөтәһенә лә, икенсе яҡтан, баррикадалар яғынан, ҡарап сыҡтым. Миҫал рәүешендә, ә улар аҙ түгел, алданған өлөшсөләрҙе килтерәм. Ниндәйҙер эшҡыуар проблема тыуҙырған, ә дәүләткә уны хәл итергә кәрәк. Һәм мин төрлө ракурстан күп мәсьәләләргә ҡарай башланым һәм бында ҡаршылыҡтарға урын булмауын аңланым, ә киреһенсә бизнес менән власть бер эште - иҡтисадты үҫтереүҙе башҡарырға тейеш. Бының өсөн азатлыҡ һәм контроль араһында тигеҙлекте һаҡлау мөһим, - тине Андрей Назаров.

Республика Премьер-министры һүҙҙәренсә, хәҙер, ил санкциялар аҫтында булғанда, бизнесҡа мөмкин тиклем күберәк азатлыҡ бирергә кәрәк. Эшҡыуарлыҡ эшмәкәрлеге менән шөғөлләнгән кешеләргә уңайлы, хәүефһеҙ һәм файҙалы булырға тейеш.

Рәсәйҙең юстиция министры урынбаҫары Андрей Логинов үҙ сығышында Петербург халыҡ-ара юридик форумын үткәреү барышында бында ныҡлы йолалар һәм сараның бөтә юристар ҙа йөрөргә теләгән ыңғай имиджға эйә булыуын һыҙыҡ өҫтөнә алды.

- Росконгресҡа рәхмәт белдерәм, сөнки бында эшләү өсөн иң юғары шарттар булдырылған. Форум, һис шикһеҙ, яңы тормош менән йәшәп китте, яңы секциялар барлыҡҡа килә, шуларҙың береһе бөгөнгө эшлекле иртәнге ашта беҙ тәжрибә һәм фекер уртаҡлаша алабыҙ. Бөгөн тәҡдим ителгән идеяларҙы үҫтерәсәкбеҙ, уларҙы йыл дауамында эшкәртәсәкбеҙ һәм тормошҡа ашырасаҡбыҙ, - тип һыҙыҡ өҫтөнә алды юстиция министры урынбаҫары.

Тематик иртәнге аш ваҡытында белгестәр бизнесҡа баҫымды кәметеү һәм ҡануниәтте либералләштереүҙе тиҙләтеү кәрәклеге тураһында фекергә килде. Рәсәй Федерацияһы Федераль Йыйылышының Дәүләт төҙөлөшө һәм ҡануниәт буйынса Дәүләт Думаһы комитеты рәйесе Павел Крашенинников, был йүнәлештә эштәр алып барыла һәм үҙгәрештәр йәмәғәтселек фекеренә ярашлы индереләсәк, тип һыҙыҡ өҫтөнә алды. Ул шулай уҡ «Бизнес һәм власть: яңы тарих дәрестәре» китабын уҡырға теләүе һәм уны юғары баһалауы хаҡында һөйләне. Уның әйтеүенсә, Андрей Назаровтың хеҙмәтендә Рәсәйҙә бизнесты үҫтереүҙең күп этаптары сағылдырылған.

- Беҙҙә императрица Екатерина II бар ине, ул ҡануниәтте кодификацияларға маташты. Халыҡты йыйған, ғәйәт ҙур процедура булған, улар наказ биргән, һуңынан барыһына ла ваҡыты булмаған. Йә һуғыш, йә бола, шунан наказдан башҡа бер ни ҡалмаған. Ул саҡта дәүләт халҡының өстән ике өлөшө бөтөнләй хоҡуҡһыҙ ине. Шуға күрә беҙгә дә үткәндәрҙе иҫтә тоторға кәрәк. Уйын ҡағиҙәләрен даими камиллаштырырға кәрәк. Йәмғиәтте ҡарарға, тыңларға, эшҡыуарҙар берләшмәһен тыңларға. Бына хәҙер өҫтәл китабыбыҙ ҙа бар. Уны ла өйрәнәсәкбеҙ, - тине Павел Крашенинников.

Әйтергә кәрәк, «Бизнес һәм власть: яңы тарих дәрестәре» китабының нигеҙен Андрей Назаров көндәлектәрендә яҙылған яҙмалар, «Бизнес коррупцияға ҡаршы» үҙәгенән һәм эшҡыуарҙарҙың хоҡуҡтарын яҡлау буйынса вәкил институтынан яңылыҡтар хроникаһы, кейстар, шулай уҡ алдынғы юристар, журналистар, хоҡуҡ һаҡлаусылар һәм дәүләт эшмәкәрҙәренең фекерҙәре тәшкил итә.

- Бөгөн, бизнесмен түгел, ә «дәүләт хеҙмәткәре ботинкалары» иҫәбендә булғанда, миңә дәүләттең бизнес вәкилдәренән һалымды ваҡытында алыуы мөһим, үҙ сиратында, бизнестың да, бөтә хоҡуҡи өлкәләге яуаплылыҡ хаҡында онотоп, килеменә ҡул һуҙырға тейеш түгел, - тип уртаҡлашты Андрей Назаров.

Яңы китап тураһындағы фекере менән Владимир Груздев та уртаҡлашты, Башҡортостан Премьер-министры, ул ҡатмарлы, әммә ҡыҙыҡлы юл үткән кеше, тип билдәләне. Уның һүҙҙәренсә, китапҡа мотлаҡ һорау ҙур буласаҡ. Рәсәй Юристар ассоциацияһы идараһы рәйесе шул иҫәптән бизнес һәм власть тураһында фекерҙәре менән уртаҡлашты.

- Хәҙерге ваҡытта халыҡ-ара кимәлдә булған сикләүҙәр барлыҡ ҡағиҙәләрҙе һәм процедураларҙы боҙоп ҡабул ителгән. Хатта беҙ һәр ваҡыт нейтраль позиция биләгән Швейцария тураһында ла һүҙ йөрөтәбеҙ. Хәҙер ул Европаның позицияһын, уның санкцияларын ҡабатлай. Бер-ике көн үткәс, Швейцария парламенты ла уларҙың һүҙен һүҙмә –һүҙ ҡабатлай. Шуға күрә Владимир Владимирович хоҡуҡтың яңы нигеҙҙәре ҡабул ителергә тейеш, бөтә нәмә Рәсәйгә һәм уның эшҡыуарҙарына ҡарата тондоролған түгел, ә бер-береңде ихтирам итеүҙә ойоштороласаҡ, тип дөрөҫ әйтә. Һәр ваҡыт ҡағиҙәләр, процедуралар, традициялар булды, - тине Владимир Груздев.

Тематик иртәнге аш тамамланыуға унда ҡатнашыусыларҙың барыһы ла уртаҡ ҡарарға килде,  власть бизнесты «ҡурҡытырға» һәм уға юридик кәртәләр булдырырға тейеш түгел тигән фекер асыҡ яңғыраны.

Фото: Башҡортостан Хөкүмәте сайты.