Хыялһыҙ кеше – ҡанатһыҙ

Әҙәм балаһы тормошонда иң саф, матур хыялдар – бала, үҫмер осорҙоҡо. Ошо уй-теләктәргә ҡарата иғтибарлы булыу зарур: уларға һаҡһыҙ ҡағылһаң, йәш кешенең йәшәү дәртен, өмөт-ышанысын һүндереү ихтималлығы бар.

Бер хикәйәтте иҫкә төшөрәйек. Алтынсы класс уҡыусыларына киләсәктә кем булырға теләүҙәре хаҡында инша яҙырға ҡушылған. Балаларҙың береһе, төнгә хәтлем ултырып, күңелендәге хыялын түкмәй-сәсмәй ҡағыҙға төшөргән. Киң ер биләмәһе алып, шунда иркен йорт һалырға, шәхси хужалы­ғын алып барырға, өҫтәүенә ошонда уҡ халыҡ өсөн ял урыны бул­дырырға хыялланған ул. Был эште нисек ойошторасағы, архитектура үҙенсәлектәре, тупраҡтың уңды­рыш­лылығын арттырыу саралары, ат һарайын нисек төҙөү һ.б. хаҡында ихлас күңелдән ентекле бәйән иткән.

Иртәгәһенә малай иншаһын уҡытыусыға тапшырған. Өс көндән иһә дәфтәре үҙенә әйләнеп ҡайт­ҡан. Асып ҡараһа, ҙур “икеле”... Өҫтәүенә уҡытыусы малайҙы бөтә класс алдында әрләй башлаған: “Ер алам, иркен йорт төҙөйөм, имеш. Беләһеңме, бының өсөн күп­ме аҡса кәрәк?! Уны ҡайҙан алырға уйлайһың? Ишле ғаилә­нәнһең дәбаһа. Ҡыҫҡаһы, ул хыялыңды онот. “Икеле”ңде төҙәтәм тиһәң, икенсе инша яҙып алып кил. Теләгең мөмкинлектәреңә тап килерлек булһын”.

Малай өйөнә бөтөнләй кәйеф­һеҙ ҡайтып ингән. Хәлен һөйләп биргәс, атаһы: “Бер ниндәй ҙә кәңәш бирә алмайым, улым, – тигән. – Тик шуны бел: ҡарарың ныҡлы, ниәтең изге икән, Аллаһ бәрәкәтен бирер”.

Һөҙөмтәлә, оҙаҡ уйланғандан һуң, малай уҡытыусыға әлеге иншаһын кире тотоп барған: “Икеле”геҙ ҡалһын, мин дә хыялымды үҙемдә ҡалдырам...”

...Йылдар үткән. Шәхси билә­мә­һендәге матур ергә ял итергә килгән кешеләргә ҡыуанып ҡарап ултырған хужа, бер төркөм уҡыу­сыларҙы күреп, уларға табан юлланған. Шул саҡ бер баланың сағыу тауышы яңғыраған: “Килә­сәктә минең дә ошондай ҙур биләмәм, аттарым буласаҡ! Бынауындай иркен өйҙә йәшәйә­сәкмен! Биләмәмдә балалар өсөн лагерь ҙа асырмын!..” Яуап урынына ҡәнәғәтһеҙ уҫал тауыш ишетелгән: “Булмаҫтайҙы һөйләп торма! Көсөңдән килмәйәсәк!” Балаларҙы экскурсияға алып килгән өлкән йәштәге апайҙы күргәс, биләмә хужаһының йөрәге “жыу” итеп ҡалған: үҙенең элекке уҡытыусыһы бит! Мәктәптә һаман эшләп йөрөй икән. Тиҫтә йылдар дауамында күпме уҡыусының хыялын юҡ иткәндер ул...

– Ысынлап теләйһең икән, уйлағандарың, һис шикһеҙ, тормошҡа ашасаҡ! – тип йәһәт кенә теге малайҙың янына килеп, яурынына ҡулын һалған биләмә хужаһы. – Хыялһыҙ кеше – ҡанатһыҙ. Теләк-ниәтең көслө, изге булһа, Аллаһ бәрәкәтен бирә ул...

Эйе, балаларҙың хыялына ҡарата иғтибарлы булырға кәрәк, уны бер һүндерһәң, аҙаҡ кире ҡабыҙа алмауың да ихтимал.

Әле сығарылыш класс уҡыусы­ларының оло тормошҡа аяҡ баҫҡан сағы. Уларҙың теләктәренә ҡаршы килеп, үҙҙәре оҡшатмаған һөнәрҙе һайлатыуҙан һаҡ булайыҡ. Мосол­мандың иң ҙур бурыстарының береһе – балаға ҡарата иғтибар, уға күркәм тәрбиә биреү, тиелә динебеҙҙә.

Дилбәр ИШМОРАТОВА