“Һеҙгә ҙур ышаныс бағлайбыҙ”

“Һине юҡтан бар итеп яралтҡан Аллаһ Тәғәләнең исеменән уҡы!” Шулай башлана “Ҡөрьән Кәрим”дәге тәүге аят. Бойороҡ һөйкәлешендәге ҡылымға оло мәғәнә һалынған, уның аша белемдең юғары ҡиммәте, әһәмиәте төшөндөрөлгән.

Ғилем – әҙәм балаһындағы бар­лыҡ күркәм сифаттарҙың нигеҙе. Исламда ул – иң юғары төшөнсә­ләр­ҙең береһе. Ҡөрьәндә лә, хә­ҙис­тәрҙә лә белемдең баһаһы күп мәртәбә тәҡрарланған, ғилемгә, үҫешкә ынтылмағандың иманһыҙға яҡын тороуы билдәләнгән, бындай күренештәрҙе бөтөрөү юлдары күрһәтелгән. “Мосолмандың наҙан булыуы ярай торған эш түгел, – ти­гән, мәҫәлән, Ғүмәр бин Хаттаб. – Белгәндәр өйрәтергә, белмә­гәндәр өйрәнергә тейеш”.

Тормоштоң “асҡысы” булараҡ, ғилем тәү сиратта яҡшы, мул, имен йәшәүгә нигеҙ һала. Дини белемгә килгәндә, уның бөгөнгө йәмғиәт вәкилдәренә дөрөҫ юл күрһәтеү йә­­һәтенән әһәмиәте баһалап бөткө­һөҙ. Халҡыбыҙҙа күпселектең был ғилем нигеҙҙәренә тәүләп төшөнә башлауы бурысты икеләтә арттыра. Ошоно күҙ уңында тотоп, республикабыҙҙың дини мәғариф учреждениеларында уҡытыу сифатын күтәреүгә, халыҡты үҙенә күберәк йәлеп итеүгә ынтылыш артҡандан-арта.

Күптән түгел республикабыҙҙағы киң билдәле дини белем биреү учреждениеһында – Мәрйәм Солтанова исемендәге Ислам колледжында (“Ғәлиә” мәҙрәсәһе) сират­тағы сығарылыш тантанаһы үтте: дүрт йыл дауамында белем тупла­ған ике тиҫтәнән ашыу шәкерткә дип­лом тапшырылды. Уларҙың кү­беһе төбәгебеҙ ауылдары мәсет­тәрендә имамлыҡ бурысын атҡара.

– Ғилемде бишектән алып гүргә кергәнсә өйрән, тигән Пәйғәмбәре­беҙ. Тимәк, белем алыуҙа сик юҡ. Ошо сөннәтте бергәләп үтәргә тырышабыҙ – барығыҙға ла ҙур рәх­мәт! – тине диплом тапшырыу тантанаһындағы сығышында имтихан комиссияһы рәйесе, Башҡор­тостан мосолмандары Диниә назараты рәйесе урынбаҫары Әйүп хәҙрәт Бибарсов. – Бөгөндән һеҙ, боронғоса әйткәндә, “указлы мулла”. Алған белемегеҙгә нигеҙләнеп, урындарҙағы тормошҡа яңы һулыш өҫтәрегеҙгә, өммәттең терәк-таянысы булырығыҙға ышанысыбыҙ ҙур. Билдәле булыуынса, әле донъя­ла төрлө һынауҙар артты. Ошондай мәлдә беҙгә төрлө яҡлы белем айырыуса мөһим. Һәр урында халыҡҡа төплө аңлатыу эше алып барырға кәрәк. Тап шуны күҙ уңын­да тотоп, дәүләтебеҙ дини, рухи үҫеште күтәреүгә ҙур йүнәлеш ала. Европала, Көнбайышта барған аҡыл­ға һыймаҫлыҡ эштәр, боҙоҡ­лоҡ тәьҫиренән үҙебеҙҙең халыҡты, йәштәребеҙҙе һаҡлауға бөтә көсө­бөҙ­ҙө һалырға тейешбеҙ. Һеҙгә яр­ҙамға Диниә назараты тарафынан китаптар сығарылып тора, Интернет селтәрендә өҫтәмә дәрестәр ҙә алып барабыҙ, шулай уҡ йыл да квалификацияны камиллаштырыу курстары ойошторола – киле­геҙ, барығыҙҙы ла көтәбеҙ. Ғөмү­мән, диплом алдыҡ тип хушла­шыр­ға ашыҡмағыҙ, артабан да ғи­лем алыуҙы дауам итәйек. 

Артабан сығыш яһаған етәксе­ләр һәм уҡытыусылар ҙа бәйлә­нештәрҙе өҙмәү теләген белдерҙе. “Һеҙ хәҙер дин юлында ҙур тәжри­бәгә эйә, донъя күргәнһегеҙ. Төрлө быуын вәкилдәре менән һөйләшә беләһегеҙ. Балаларға дин нигеҙҙә­рен өйрәтеү эшен киңерәк йәйелде­реүҙә һеҙгә ҙур ышаныс бағлайбыҙ, – тине колледж директоры урын­баҫары Йәмил хәҙрәт Хәлирахма­нов. – Әле республикабыҙҙың күп урындарында йәйге мосолман лагерҙары эшләй. Балалар уларға ҡыҙыҡһынып, ҙур ынтылыш менән килә. Ошо теләктәрен һүндермәҫ­лек итеп, тырышып, ихлас күңелдән хеҙмәт күрһәтәйек, хөрмәтле хәҙ­рәттәр. Алған ғилемегеҙ хәйер­ле, бәрәкәтле, халҡыбыҙ, өммәте­беҙ өсөн файҙалы булһын”.

Ғәрәп теленән белем биргән Рәфис хәҙрәт Кәримов, Ҡөрьән уҡытыусыһы Илһам хәҙрәт Шәри­пов, фиҡһ нигеҙҙәренә төшөндөр­гән Әбделғәлим хәҙрәт Мәзитов, хәҙистәрҙе өйрәткән Әбүбәкер хәҙрәт Ишбирҙин, диплом эштәре­нең ғилми етәксеһе, философия фәндәре докторы Урал Вилданов һәм башҡа остаздар барыһы ла имам-хатипҡа, динебеҙҙе үҫтереү менән бер рәттән, төбәктең киләсә­ген, именлеген, халыҡтың яҙмы­шын, хаҡ юлдан барыуын хәстәр­ләү йәһәтенән ҙур бурыс йөкмәтел­гәнен билдәләне. Үҙегеҙгә лайыҡлы алмаш әҙерләргә тырышығыҙ, йәш­тәрҙе уҡырға ебәрегеҙ, тине улар.

– Дипломлы булғас, һеҙ тағы ла күберәк эшләргә тейешһегеҙ. Мәсеттәрҙең бурысы йома намаҙ­ҙары, ғәйет байрамдары үткәреү генә түгел икәнен яҡшы беләһегеҙ. Иман йорттары эшмәкәрлеген үҫ­тереү маҡсатында хәҙер ил кимә­лендә төрлө социаль проекттар бо­йомға ашырыла, гранттар бире­лә – ошо программаларҙан ситтә ҡалмаҫһығыҙ, тип ышанабыҙ. Был тема үҙенсәлектәре лә һеҙгә дәрес­тәрҙә өйрәтелде. Тырышһаҡ, Аллаһ Тәғәлә ярҙамһыҙ ҡалдырмаҫ, – тине, мәҫәлән, Ҡөрьән уҡытыусыһы Илһам хәҙрәт Шәрипов.

– Ауылдарҙа имамдарға элек-электән оло ихтирам менән ҡара­ғандар. Бындай мөнәсәбәт, әл-хәмдү лил-ләһ, ныҡлы һаҡлана, – тине бер һүҙҙән колледж етәксе­ләре һәм уҡытыусылары. – Аңла­тыу эштәре алып барыу менән бер рәттән ауылдарығыҙҙағы тормош тураһында матбуғат баҫмаларына ла мәғлүмәттәр ебәреп тороғоҙ. Шулай уҡ мәсетегеҙҙең тарихын, диндарҙарҙың тормош юлын өй­рәнегеҙ. Вәғәз кисәләре үткәре­геҙ. Һеҙ – республиканың, ауылдар­ҙың тарихына ҙур өлөш индереүсе, быны әле аңлап та еткермәйһегеҙ­ҙер. Шулай уҡ туған телде һаҡлау эшендә лә терәк-таяныс күрһәтә алаһығыҙ. Тик һәр ғәмәлегеҙҙә са­быр­лыҡ өҫтөнлөк итһен – тупаҫ­лыҡ, ҡаты күңеллелек динебеҙгә хас түгел.

Диплом алып, имам-хатип, мө­ғәл­лим һөнәренә эйә булған хәҙрәттәр Башҡортостан мосолмандары Диниә назаратына, Ислам колледжы етәкселәренә, уҡытыусы­ларына ҙур рәхмәт белдерҙе, улар бағлаған ышанысты аҡларға һүҙ бирҙе.

“Интернеттан, китаптан алынған белем аңға барыбер ҙә уҡытыусы өйрәткән кеүек ныҡлы һеңмәй. Яҡындан аралашыу мөмкинлеге биргән дәрестәргә бер ни ҙә етмәй, – тине улар. – Мәҫәлән, өс аяттан торған ҡыҫҡа ғына сүрәне бер нисә дәрес дауамында төплө өйрәнеү насип булды. Шулай уҡ ғәрәп те­лен­дәге хәрефтәрҙең һәр бере­һен айырым ныҡлап үҙләштерҙек. Белемдең ни тиклем киң, ҙур даръя кеүек икәненә, ә әҙәм балаһының, гүйә, шуның яры ситендә тамсылап һыу йотоп ултырған ҡош һымаҡ бу­лы­уына тағы бер тапҡыр инан­дыҡ. Ғилем туплауҙы, һис шикһеҙ, дауам итәсәкбеҙ”.

Ислам колледжында һуңғы йыл­дарҙа белем сифатына ғына түгел, матди хәлде яҡшыртыуға ла ҙур иғтибар бүленә. Ятаҡта, уҡыу кабинеттарында заманса ремонт үткәрелде, залдар яңыртылды. Бинаның тышҡы йөҙөн матурлау буйынса ла эш дауам итә. Биләмә төҙөкләндерелә.

Шул уҡ ваҡытта дини белем би­реү учреждениеһы бер ваҡытта ла уҡыусыларһыҙ тормай. Әле, мә­ҫә­­лән, унда балалар өсөн йәйге курс бара. Улар дәрестә генә ул­тыр­май, спорт менән дә шөғөлләнә, намаҙ уҡырға ла өйрәнә. Иншал­лаһ, колледждағы киң яҡлы эшмә­кәрлек артабан да уңышлы дауам итһен!

-  Дилбәр ИШМОРАТОВА