Бөтә яңылыҡтар
Сәләмәт булайыҡ
24 Октябрь 2023, 08:00

Ә һеҙ хөрмә яратаһығыҙмы?

Күңелегеҙ төшөнкө булһа, көн дә кис хөрмә ашарға тырышығыҙ. Ул нервыны тынысландыра, йоҡоно көйләй. Ә бына янған һәм ҡырҡылған урынға хөрмә иҙмәһе һөртһәң... 

Ә һеҙ хөрмә яратаһығыҙмы?
Ә һеҙ хөрмә яратаһығыҙмы?

Был емеш тәмле лә, файҙалы ла. Составында С, РР, Е, А витаминдары, кальций, калий, тимер, фосфор, марганец, магний, йод, баҡыр кеүек микроэлементтар бар. Улар авитаминоздан, гемоглобин түбән булғанда файҙалы.

Әле һатыуҙа хөрмә емешенең төрлө сорттары бар. Көҙгө ҡояшһыҙ көндәрҙә сағыу төҫлө, наҙлы һәм татлы был емеш күңелде күтәреп ебәрә. Калий, магний, каротин, тимер, натрий, фруктоза, глюкоза, А, С, Р витаминдарына мул хөрмә нервы күҙәнәктәрен, ҡан тамырҙарын нығыта, аш һеңдереүҙе яҡшырта, бөйөргә таш ултырыуын тотҡарлай, кәйефте лә күтәрә. Йодҡа байлығы уны ҡалҡан биҙе өсөн файҙалы итә, ә антиоксиданттар буйынса ул йәшел сәйҙән һис тә ҡалышмай.

Хөрмәлә кислоталар әҙ һәм шуға ла уны ашҡаҙан йәрәхәте, бөйөр, бауыр ауырыуҙары ваҡытында ҡурҡмайынса ашарға була. Кардиологтар ҙа был емеш менән һыйланырға ҡуша. Ул йөрәк насар эшләгәндә организмдан артыҡ һыуҙы сығарырға булышлыҡ итә, атеросклерозға ҡаршы профилактика сараһы булып тора. Нервы системаһына яҡшы тәьҫир итә, уның эшмәкәрлеген яҡшырта.

Хөрмәлә бета-каротин күп. Ул ҡартайыуҙы тотҡарлай һәм күҙҙәр өсөн үтә ныҡ файҙалы. Көн дә ошо емеште ашағандарға пневмония менән бронхит менән сирләү хәүефе янамай. Хөрмәләге калий һәм үҫемлек шәкәре йөрәк, ашҡаҙан-эсәк эшмәкәрлеген көйләй. Ҡан тамырҙары тарайыуҙан, ҡан баҫымы юғарылығынан һәм эс ҡатыуҙан йонсоғандар өсөн бик файҙалы емеш. Янған һәм ҡырҡылған урынға хөрмә иҙмәһен ҡаплаһаң, яралар тиҙерәк уңала. Хөрмәләге магний бөйөрҙәге тоҙҙарҙы сығара һәм уның эшмәкәрлеген яҡшырта. Хөрмәләге булған тимер, микроэлементтар ярҙамында анемиянан ҡотолорға мөмкин. Ул шулай уҡ А һәм С витаминдарына бай.

Һыуыҡ үткәндә, грипп менән сирләгәндә, тамаҡ ауыртҡанда 1 хөрмә һутына 100 г йылы һыу һалып, бер нисә көн эскәндә, тамаҡты сайҡатҡанда һауығыу процесы тиҙерәк булыр. Депрессия ваҡытында көн дә кис хөрмә ашарға тырышығыҙ. Ундағы магний, глюкоза һәм фркутоза нервыны тынысландыра, йоҡоно көйләй, йәшәүгә дәрт бирә.

Рәсәйгә хөрмә емеше күберәк Азербайджан, Үзбәкстандан индерелә. Бында улар бик тиҙ килеп етә. Хөрмәне ғәҙәттә ауыҙҙы бөрөштөрә һәм бөрөштөрмәй торған сорттарға бүләләр. Бөрөштөрмәй торғаны түңәрәгерәк, ҡаты һәм бик йомшармай. Ә ауыҙҙы бөрөштөрә торғаны конус формаһында, тиҙ йомшағырғанға, уны өлгөрөп еткәнгә ҡәҙәр тиҙ йыйыу талап ителә. Уларҙың һабаҡ осо кипкән, көрән төҫкә инергә тейеш.
Ауыҙҙы бөрөштөрә торған хөрмә эргәһенә алма йәки банан һалып, бер нисә көнгә ҡалдырырға кәрәк. Еләк-емештән бүленеп сыҡҡан этилен хөрмәне тиҙ арала өлгөртөргә һәләтле.
Шулай ҙа һәр нәмәлә сама белеү яҡшы, шуға күрә хөрмәне күп ашау менән дә шаярырға ярамай.
 
Фото:gastronom.ru
 
Автор:Карима Усманова
Читайте нас: