Халыҡты эйәртерҙәй етәксе булды

Абҙаҡ ауылы данлы, даланлы ул һәм ҡыҙҙары, билдәле шәхестәре, ғаиләләре менән дан тота. Улар араһында Аҡкучуковтар нәҫеле районда ғына түгел, республика кимәлендә лә танылыу яулаған. Нажиә менән Сабирйән Аҡкучуковтарҙың ырыҫлы ғаиләһендә көслө шәхестәр тәрбиәләнгән. Уларҙың һәр береһе тураһында әллә күпме яҙырға була, әммә бөгөн һүҙебеҙ иң оло улдары Ишбулат хаҡында.  

Ишбулат Сабирйән улы 1947 йылдың 10 мартында донъяға килгән. Яҙ, ташҡын мәле, ата-әсәһе юлдың ҡороғанын көтөп, уға таныҡлыҡ алыуҙы һуҙып ебәрә – 12 майҙа ғына документ алалар. Шуға ла ул тыуған көнөн документ буйынса ошо мәлдә билдәләй.

Абҙаҡ ауылында тулы бул­маған мәктәпте тамамлаған үҫ­мер Белорет ҡалаһына юллана. 1963 – 1965 йылдарҙа 36-сы һө­нәр­селек училищеһында балта оҫтаһына уҡый. 1965–1966 йылдарҙа Белорет металлургия комбинатының төҙөлөш тресында төҙөүсе булып эшләй, шул уҡ ваҡытта Эшсе йәштәр мәктәбен дә тамамлай.

1966 йылда уны хәрби хеҙ­мәткә алалар. Германияның Дрезден ҡа­лаһында хеҙмәт итер­гә насип була. 1968 йылда Чехо­словакиялағы туғандаш халыҡҡа интернациональ ярҙам күрһә­теүҙә лә ҡатнаша. 1969 йылда армиянан ҡайтҡас, элекке хеҙмәт урынында эшләүен дауам итә, шул уҡ ваҡытта белемен ка­миллаштырыуға ла иғтибар бирә.

Ҡалала эшләп йөрөгәндә, 1971 йылда ул Нәсимә Әбдел­ғәней ҡыҙын осратып, ғаилә ҡоралар. Ә инде бер йылдан йәштәр Абҙаҡ ауылына күсеп ҡайта. 1973 – 1982  йылдарҙа Ишбулат Сабирйән улы Абҙаҡ урта мәктәбендә тарих һәм башланғыс хәрби әҙерлек дәрес­тәренән уҡыта. Шул йылдарҙа Башҡорт дәүләт педагогия институтында ситтән тороп белем ала. Үҙен яҡшы ойоштороусы итеп күрһәткән уҡытыусыны 1982 йылда Абҙаҡ ауыл Советы рәйесе итеп һайлайҙар. Ике саҡырылыш рәйес булып эшләгәндән һуң, ул 1990 йылда яңынан мәктәпкә ҡайта. Бер аҙҙан тағы ла уны Абҙаҡ мәктәбе директоры итеп тәғәйенләйҙәр. Әммә уға был вазифала оҙаҡ эшләргә тура килмәй – 1999 йылда йәнә Абҙаҡ ауыл хакимиәте башлығы итеп һайлайҙар. Был вазифала 11 йыл эшләп, 2010 йылда – 64 йәшендә хаҡлы ялға сыға. Шулай итеп, мәғариф, дәүләт хеҙмәте өлкәһендә оҙаҡ йылдар эшләй, бер нисә тапҡыр ауыл Советы депутаты итеп һайлана. Хаҡлы ялға сыҡҡас, Абҙаҡ участка һайлау комиссия­һы ағзаһы була.

Ҡайҙа эшләһәң дә, тылың ныҡлы булһын, тиҙәр. Ишбулат Сабирйән улының ошо яуаплы вазифалар йөгөн тартҡан саҡта тормош иптәше Нәсимә Әбдел­ғәней ҡыҙы ышаныслы таянысы була. Улар өс бала тәрбиәләп үҫтерә. Оло улдары – полиция майоры Азамат Рәсәй Эске эш­тәр министр­лығы система­һында эшләй. Улдары Илдар, Эске эштәр министрлығында эшләп, подполковник булараҡ, хаҡлы ялға сыҡты, әле Баш­ҡортос­тандың Ғәҙәттән тыш хәлдәр буйынса дәүләт комитетында хеҙмәт юлын дауам итә. Ҡыҙҙары Дилә – Белорет район клиник үҙәк дауаханаһында табип.

Былтыр 30 апрелдә Нәсимә Әбделғәней ҡыҙы менән Ишбулат Сабирйән улы Аҡкучуковтар алтын туйҙарын билдәләне. Шулай итеп, улар матур, уңған балалар үҫтереп, намыҫлы хеҙмәт юлын үтеп, бөгөн балаларының һәм ете ейән-ейәнсәренең уңыш­тарына ҡыуанып донъя көтә. 

– Әсәй менән атайға мең рәхмәт, улар булғанға беҙ бәхетле. Киләсәктә лә ошолай матур оҙон-оҙаҡ йәшәүҙәрен, бәхетле ҡартлыҡ кисереүҙәрен теләйбеҙ, – ти балалары.

Эйе, Ишбулат Сабирйән улы ауылды үҫтереүгә күп көс һала. Ул хакимиәт башлығы булып эшлә­гән йылдарҙа ауылды төҙөклән­дереү, таҙа тотоу мәсьәләһенә иғтибар көслө була. Был эштәргә ауылдаштарын да әүҙем йәлеп итә.

Ишбулат Аҡкучуков ауылды берләштергән, туплаған “Һаумы­һығыҙ, ауылдаштар!”, Шәжәрә байрамы кеүек ҙур сараларҙы ойоштороуға ла ҡыйыу тотона һәм юғары кимәлдә үткәреүгә өлгәшә. Ул ауыл биләмәһенә етәкселек иткән ваҡытта ауылда яңы мәктәп төҙөлә. Мәктәптең бушаған элекке бинаһын ремонтлап, табип амбулаторияһын асыуға өлгәшә. Шулай уҡ эшкә килгән участка табибын торлаҡ менән тәьмин итә. Үҙе, спорт ярат­ҡан кеше булараҡ, хоккей майҙан­сығын яңыртып, коман­даның туҡтауһыҙ эшмәкәр­леген тәьмин итеүгә күп көс һала.

Оҫта ойоштороусы булараҡ, ауыл биләмәһе эшенә мәктәп, мәҙәниәт учреждениеларын, ҡатын-ҡыҙҙар, ветерандар ойошмаларын йәлеп итә. Ауыл мәсетен тергеҙеүгә лә булышлыҡ итә, Мөхәмәт ауылында мәсет төҙөүҙә лә уның өлө­шө ҙур. Ишбулат Аҡкучуков һәр сараға яуап­лы ҡарауы, ауылдаш­тарының шатлығын да, ҡайғыһын да үҙенеке кеүек ҡабул итә белеүе менән һәр саҡ айырылып тора.

– Ишбулат Сабирйән улын булдыҡлы кеше, эшмәкәр тип беләбеҙ. Ул Абҙаҡ мәктәбе директоры булып эшләгән осорҙа ла әүҙем булды. “Урал” гәзитенә яҙылыуҙы ойоштороуҙа ярҙам итте, бағыусылар табып, ауыл пенсионерҙарына гәзит яҙ­ҙыр­та ине. Ғөмүмән, Аҡкучу­ков­тар ғаиләһе район тормошонда әүҙем ҡатнашты, ата-әсәһе лә ауылында ҡайнап йә­шә­не, – тип фекерҙәрен уртаҡ­лашты “Урал” гәзитенең хаҡлы ялдағы хеҙмәт­кәре Зилә Абзалова.  

Ауылдашы, оҙаҡ йылдар Абҙаҡ ауылы мәктәбе директоры, әлеге ваҡытта Белорет педагогия колледжы директоры булып эшләгән Гөлшат Йомағужина ла Ишбулат Сабирйән улы тураһын­да ыңғай фекерҙә.

– Ишбулат Сабирйән улының ойоштороу һәләте көслө булды. Мәктәп, амбулатория, мәҙәниәт йорто, ҡатын-ҡыҙҙар һәм ветерандар ойошмалары, депутаттар менән бергә, умарта күселәй, берҙәм эшләнек. Ул депутат­тарҙы ла туплай белде, һәр береһен ауыл тормошонда әүҙем ҡатнаштырыуға өлгәште. Урамда кесерткән дә үҫмәй ине. Ауыл биләмәһендә бер туҡтауһыҙ төрлө саралар үтте: ауыл би­ләмәһе башлыҡтары семинары, осрашыуҙар, “Һаумыһығыҙ, ауылдаштар!” һәм башҡалар. Район һабантуйында татыу ғаиләләй әүҙем ҡатнаша инек. Мәктәп ме­нән берлектә спортты үҫтереүгә тос өлөш индерҙе. Хоккей ярышы бөтә ауыл байрамына әйләнә ине. 9 Майҙа ауылда­шыбыҙ, Бөйөк Ватан һуғышы яугире Әмирхан Харисов исеменә еңел атлетика буйынса эстафета ойошторолдо, – тине Гөлшат Рауил ҡыҙы.         

Намыҫлылыҡ, ғәҙеллеккә ынтылыш, тура һүҙлелек, дуҫлыҡҡа тоғролоҡ, эскерһеҙлек, үҙ эшеңә оло яуаплылыҡ менән ҡарау һәм йөрәгең аша үткәреү кеүек күркәм сифаттар һәр кемгә лә бирелмәй, ә Ишбулат ағайҙа ул ҡиммәтле һыҙаттар бар. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, тура һүҙлелеге өсөн ҡайһы мәл­дәрҙә зыян да күрә ине. Ваҡыт ҡына хөкөм сығара ала. Йылдар артта ҡалған һайын ауылдаштары уның етәксе булып эшләгән йылдарын һағынып иҫкә ала, урамда күргәндә рәхмәт әйтеп үтә. Тимәк, Ишбулат Аҡкучуковтың башҡарған эштәре, ауылының һәм ауылдаш­тарының уңыштарына ҡыуаныу­ҙары, ауыр мәлдәрҙе иһә бергә кисереп, янып-көйөүҙәре юҡҡа булмаған, ғүмере заяға уҙмаған – ошонда инде тормош мәғәнәһе.

– Әлбиттә, бөтәһенә лә ярап бөтөп булмай, бигерәк тә етәксе булһаң. Әммә һин иңеңә яуаплылыҡ алғанһың икән, уны урынына еткереп үтәргә бурыс­лы­һың. Хужаның ниндәй булыуы тупһанан күренә ул. Бөгөн ҡылған эштәрең өсөн киләсәктә оят булмаһа, шул саҡта үҙеңде бәхетле итеп тояһың. Аллаға шөкөр, ошо йәшемде ғаиләм, балаларым һәм ейән-ейәнсәрҙәрем ҡосағында ҡаршы алыуым менән бәхетлемен, – ти ул, тормош юлын барлап.

Рәмилә МУСИНА.

Белорет районы.