Ҡар таҙартыу тарихынан

Ҡар таҙартыу тарихынан

Моторлы транспорт барлыҡҡа килгәнгә тиклем ҡарҙы йыйыу талап ителмәгән. Ауыл ерендә грунтлы юлдар хәүефле һәм тигеҙ булмаған, ә ҡыш ҡарҙың тығыҙ баҫылып ятыуы арҡаһында шыма һәм тигеҙ ятҡан. Ҡышын арбаларҙы санаға ғына алмаштырғандар. Әммә ҡаты япмалы юлдар һаны, ҡалаларҙың ҙурлығы артыу менән ҡар йәйәүлеләр һәм транспорт өсөн уңайһыҙлыҡ тыуҙыра башлаған.

Ҡар таҙартыу техникаһына тәүге патенттар 1840 йылға барып тоташа, әммә уны ғәмәлдә ҡулланыуға ҡарата 1862 йылға тиклем бер ниндәй ҙә яҙмалар юҡ.Милуоки ҡалаһында аттар егелгән арбалар эшләй башлай, улар ҡар таҙартыу техникаһы менән йыһазландырыла. Атлы ҡар таҙартҡыстар тиҙ арала башҡа ҡалаларға, бигерәк тә көслө ҡар яуған райондарға таралған.

Беренсе моторлаштырылған ҡар таҙартыу техникаһы 1913 йылда йөк автомобилдәре һәм тракторҙар корпустары нигеҙендә эшләнә. Был машиналар ҡарҙы таҙартыу процесын механизацияларға, ҡарҙы таҙартыу өсөн кәрәкле хеҙмәт сығымдарын кәметергә, процестың тиҙлеген һәм һөҙөмтәлелеген арттырырға мөмкинлек бирҙе. Авиация сәнәғәтен киңәйтеү шулай уҡ XX быуат башында транспорт сараларын үҫтереү өсөн катализатор сифатында сығыш яһай. Ҡар йәки боҙ самолеттың ҡолауына килтереүе ихтимал, шуға күрә аэропорттар, аэродромдар тирәләй ҡар һырынтылары барлыҡҡа килеүгә юл ҡуймау өсөн ҡоймалар ҡуялар һәм юл һыҙаттарын таҙартыу өсөн транспорт саралары паркын ҡуллана башлайҙар.

Тоҙҙо ҡарҙың иреүен тиҙләтеү өсөн файҙалана башлайҙар. Шул уҡ ваҡытта тоҙ коррозия тыуҙыра, күперҙәрҙең металл конструкцияларына, шулай уҡ йәйәүлеләрҙең аяҡ кейемдәренә зыян килтерә. Әммә автомобиль авариялары күбәйгәс, уны файҙаланыуға ҡаршылыҡтар тынып ҡала. Әммә 1960 һәм 1970 йылдарҙа тирә-яҡ мөхиткә йоғонтоһо арҡаһында тоҙ ҡулланыуҙы ҡабаттан тәнҡитләй башлайҙар, был боҙланыуға ҡаршы альтернатив химикаттарҙың барлыҡҡа килеүенә һәм һөҙөмтәлерәк системаларҙың таралыуына килтерә.