Бөтә яңылыҡтар
Йәмғиәт
3 Февраль 2023, 18:36

Ҡабат тыуһам да, ошо юлды үтер инем

Тормошо һәм эше менән бәхетле ханым ошондай фекерҙә.

шәхси архивтан.
Фото:шәхси архивтан.

Башҡортостан юлдаш телевидениеһындағы “Автограф”, “Башҡорт телен өйрәнәм”, “Алтын тирмә” тапшырыуҙарын ҡыҙыҡһынып ҡараусылар арабыҙҙа аҙ түгел. Башҡортостан телевидениеһының Алтын фондында һаҡланған тапшырыуҙарҙың, йөкмәткеле проекттарҙың етәксеһе Башҡортостандың атҡаҙанған матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙмәткәре Хәбирә Хәмиҙуллина бөгөнгө “Йома”быҙҙың ҡунағы. Әңгәмәбеҙҙә тәжрибәле тележурналистың зәңгәр экрандар артындағы тормошон да яҡтыртырға тырыштыҡ.

 

– Хәбирә Әбдрәхим ҡыҙы, журналистикаға нисек килдегеҙ? Ул һеҙҙең бала саҡтағы хыялмы?

– Мин мәктәп эскәмйәһенән судья булырға хыялландым. Маҡсатым – судья булып эшләп, тормоштағы ғәҙелһеҙлектәргә ҡаршы көрәшеү ине. Ләкин мәктәптә өйрәнелмәгән сит тел арҡаһында юридик факультетҡа уҡырға инә алманым. Ул ваҡытта сит тел уҡымаған абитуриентҡа автоматик рәүештә “өслө” билдәһе ҡуйыла ине. Имтихандарҙың ҡал­ған өсәүһен “дүртле” һәм “бишле” билдәһенә биреүгә ҡарамаҫтан, бер балл етмәне. Шул билдәләр менән БДУ-ның рус теле һәм әҙәбиәте факультетына уҡырға инеп киттем. Был факультетты тамамлауыма бик тә ризамын – һәр ҡайһыһы ҙур шәхес, филолог, дәреслек авторы булған бик белемле, оло ғалимдар ине остаздарым. Минең судья булыу теләгем килеп сыҡмауына шатланам, сөнки күп тә үтмәй, судья кешенең ғүмере тормоштоң насар, йәмһеҙ яғында үтеүен аңланым. Барыбер мин ул өлкәлә эшләй алмаҫ инем. Сөнки мин кешеләрҙе шатландырыуҙан, уларға игелек, изгелек эшләүҙән кинәнес табам.

 

– Бәләкәй саҡтағы Хәбирә ниндәй холоҡло булды? Ниндәй ғаиләлә үҫте ул?

– Минеңсә, бик тыңлаусан ҡыҙ булдым. Атайымды, әсәйемде туғандарымды, туған мәктәбемде, уҡытыусыларымды яраттым. Йәйге каникулда беренсе сентябрҙе ныҡ һағынып көтөп ала торғайным. Моғайын, уҡыу еңел бирелгәндер, ауыр булһа, мәктәпте ул тиклем ярата алмаҫ инем. Әле лә балаларым: “Беҙҙең әсәйҙә – уҡыу культы”, – ти. Атайым менән әсәйем дә һәр ваҡыт: “Уҡығыҙ, тыры­шығыҙ!” – тип әйтеп кенә торҙолар. Бөйөк Ватан һуғышы ветераны атайым Әбдрәхим Абдрахман улы Кәримов балаларын тәртипле бу­лырға өндәне, уҡыуға дәртләндерә торған матур һүҙҙәр әйтә торғайны. Ул: “Минең балаларым уҡыған, эшләгән урындарында матур өлгө булып йөрөргә тейеш”, – тип йыш ҡабатлай ине. Беҙ, уның алты балаһы, тормошто атай әйткәнсә булырға тейеш тип ҡабул иттек тә шикелле.

Әсәйем Нурия Нәбиулла ҡыҙы тәүге сиратта аҡыллы ҡатын, ҙур йөрәкле әсәй. Уларҙың үҙ-ара мө­нәсәбәте лә шул тиклем йылы ине. Әсәйем менән атайымдың һүҙгә килешкән саҡтары булмағандыр, һәр хәлдә, ундай мәлдәрҙе хәтерләмәйем. Иртән уянһаҡ, аш бүлмәһе яғынан, Нурия, Әбдрәхим, тип бер-береһенә өндәшкәндәре, кетер-кетер көлөшкәндәре ишетелер булды. Беҙгә бер ваҡытта ла ҡаты һүҙ әйтмәнеләр. Бәләкәс кенә эшебеҙҙе күрә, йылы һүҙ әйтеп күңелде үҫтерә белделәр.

Бала саҡ хыялдарым – был тормошто тағы ла матурыраҡ, тағы ла яҡшыраҡ итеү ине. Бөйөк шағир Әнғәм Атнабаев әйтмешләй: “Был донъяны ағартам тип кеше күпме ҡарала...” Шул бала саҡ хыялына тоғро ҡалдым да шикелле. Мин утыҙ бер йыл хеҙмәт иткән Баш­ҡорт­остан телевидениеһы һәр ва­ҡыт шул юҫыҡта эшләй: мәғрифәт­селек, өлгөлө кешеләребеҙҙе ҙурлап күрһәтеү, белем биреү, халыҡтың күңелен күтәреү, дәртен арттырыу.

 

– Телевидениела тәүге эш көнөгөҙҙө, тәүге тапшы­рыуы­ғыҙҙы хәтерләйһегеҙме?

– Мине 1991 йылда Башҡортос­тан радиоһына балалар өсөн тапшырыуҙар редакцияһына БДУ-ла бергә уҡыған курсташым Рәмис Дәүләтбаев (хәҙер “Сәләм” теле­кана­лының директоры) эшкә са­ҡыр­ҙы. Бер нисә айҙан “Тамыр”ҙың тәүге директоры Луиза Фархшатова “Тамыр” балалар телера­диосту­дияһына өлкән мөхәррир итеп эшкә алды. Ул минең Асҡын районынан алып ҡайтҡан радиотапшырыуымды тыңлаған һәм: “Шул тиклем күп, бай материал алып ҡайтҡан радиожурналисты күргәнем юҡ ине әле”, – тип, шунда уҡ өлкән мөхәррир итеп тәғәйенләне. Тәүҙә балалар­ҙың үҙҙәре менән “Иләү”ҙе алып барҙым, һуңғараҡ телевидение өсөн тапшырыу төшөрә башланыҡ. Тәүге эшем “Тамыр”ҙың бәләкәй алып барыусылары Сыңғыҙ Ханнанов, Айгөл Иҙрисова һәм ҡурай­сы Рәмил Ғәйзуллин менән милли кейемебеҙ, музыка ҡоралдары хаҡында тапшырыуҙар циклы булды.

Телевидениела “Тамыр” теле­радиоком­панияһында эш башла­һам да, 1993 йылдың көҙөндә Стәрлетамаҡтың “Экран” телера­диокомпанияһында баш мөхәррир вазифаһына тәғәйенләнеләр. Ә 2001 йылда Луиза апай Фархшатова Башҡортостан телевиде­ние­һына ҡабаттан эшкә саҡырҙы. “Аҡ тирәк, күк тирәк” ток-шоуын әҙер­ләп, Рита Өмөтбаева менән алып барҙыҡ. Шунан яҙыусылар, күре­нек­ле мәҙәниәт хеҙмәткәрҙәренең тормошо һәм ижады тураһында “Автограф” тапшырыуҙар серияһы, “Учим башкирский язык” (“Башҡорт телен өйрәнәм”) проектының етәксеһе, мөхәррире булдым.

 

– Атай, әсәйегеҙ әйткән нин­дәй­ҙер һүҙҙәр тормош девизы­ғыҙ булып торамы?

– Атай-әсәй беҙҙе, алты бала­һын, хеҙмәт менән тәрбиәләне. “Эш­лә­гән кеше хур булмаҫ”, “Эш­ләп тапҡан тәмле була”, “Егәрле кеше таң атҡанда йоҡлап ятмаҫ”, тигән һүҙҙәрҙе йыш ҡабатлай ине әсәй менән атай.

Минеңсә, беҙҙең быуын балала­ры бәләкәйҙән эш менән сыны­ғып үҫте. Шуның өсөн тормош ауыр­­лыҡтарына бирешмәй йәшәй­беҙҙер. Ауылдан бер бәләкәй сумка менән сығып китеп, ҡалала фатир­ҙар һатып алып, матур итеп донъя көтәбеҙ. Был, әлбиттә, атай-әсәй­ҙең дөрөҫ хеҙмәт тәрбиәһе емеше.

 

– Кешелә хөрмәт иткән һәм ҡабул итмәгән сифаттар?

– Кешелә хөрмәт иткән сифат­тарҙан иң тәүҙә – тоғролоҡ. Кешене кеше иткән сифаттыр ул. Иреңә, балаларыңа, ата-әсәңә, туғанда­рыңа, дуҫтарыңа, хеҙмәттәш­тә­ре­ңә, тыуған ереңә, халҡыңа тоғро­лоҡ. Яратмағаным – ике йөҙлөлөк. Алдыңда йылмайып, артыңда бысаҡ ҡайраған кешеләрҙән ҡур­ҡам хатта. Яманлыҡ ҡылыусылар тормош юлымда бик һирәк осраны. Ләкин миңә ҡылған яманлыҡты тиҙ онотам, ғәфү итәм, шундай холоҡ биргәнгә Аллаһ Тәғәләгә рәхмәт­лемен. Тағы ла тауыш күтәргән кешене йәнем ҡабул итмәй, шуның өсөн үҙем дә ипле генә итеп өндәшергә тырышам, балаларымдан да шуны талап итәм.

 

– Ғаиләгеҙ тураһында ла белге килә. Эштән һуң өйҙә ниндәй ул телевидение хеҙмәткәре?

– Мин ғүмерем буйы өйгә ҡай­тып кереү менән йүгереп аш бүл­мәһенә инеп китәм. Минең өсөн ғаиләм­дең тамағы туҡ булһа, аш-һыу­ҙан өҫтәлем һығылып торһа – шул иң мөһиме. Ҡулдан килгәнсә оло йәштәге әсәйҙәребеҙҙе ҡарарға тырыштыҡ. Өйөбөҙҙөң түрендә йә ҡәйнәм, йә әсәйем ултырыр ине. Ҡәйнәм Ғәрифә туҡһан өс йәшенә тик­лем, баҡыйлыҡҡа күскәнсә, ми­нең ҡәҙерле ҡунағым булды, әле туҡһан беренсе йәшенә ҡараған әсәйем йылдың күберәк ваҡытын беҙҙә үткәрә.

Ғүмер юлдашым Камил Мирғәле улы менән бер мәктәптә параллель класта уҡыныҡ. Ул Башҡортостан бу­йынса Эске эштәр министр­лығы­ның Миграция һорауҙары буйынса идаралығының баш белгесе булып эшләй.

Өс бала үҫтерҙек. Оло ҡыҙыбыҙ Розалия Айбулат кейәүебеҙ менән  Камилә һәм Арсен исемле ике бала үҫтерә. Ҡыҙыбыҙ БДУ-ның сит тел­дәр факультетын ҡыҙыл дипломға тамамланы, хәҙерге ваҡытта балалар тәрбиәләп декрет ялында. Улыбыҙ Морат Өфөнөң Фатима Мостафина исемендәге 20-се баш­ҡорт гимназияһын алтын миҙалға тамамлап, (атаһы ла 1983 йылда Ишембайҙың 2-се мәк­тәп-ин­тернатын алтын миҙалға тамамла­ғайны) М. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университетының юридик факультетын уңышлы уҡып бөтөп, эшләп йөрөй. Аллаһ Тәғә­ләнән улыбыҙға иманлы, тәртипле тормош юлдашы тура килһен ине тип һорайбыҙ. Өсөнсө балабыҙ Айһылыу Мәскәүҙең “Юғары иҡтисад мәктәбе” университетының хоҡуҡ факультетында белем ала.

 

– Йәнә бер ғүмер юлы үтеү мөмкинлеге булһа, ниндәй юлды һайлар инегеҙ?

– Ошо уҡ юлды һайлар инем, моғайын. Күҙ теймәһен, сөбханал­лаһ- машаллаһ тип әйтеп йөрөйөм. Балалар ошоға тиклем ҡайғырт­ҡаны булманы, Аллаға шөкөр. Яратып кейәүгә сыҡтым, күңелемә ятҡан эш менән шөғөлләндем. Әсә­йем, туғандарым иҫән-һауҙар, дуҫтарым бихисап, хеҙмәт­тәштә­ремдән, етәкселегемдән уңдым.

Башҡортостан телевиде­ниеһы­ның алтын фондында күре­некле замандаштарыбыҙ хаҡында 25-ләгән “Автограф”ым һаҡлана. Был серияның геройҙары – Кәтибә Кинйәбулатова, Сафуан Әлибай, Илшат Йомағолов, Ирек Кинйә­булатов, Ҡәҙим Аралбаев, Таңсул­пан Ғарипова, Яҡуп Ҡолмой һәм башҡалар. Минең етәкселегемдә өс йөҙгә яҡын “Башҡорт телен өйрәнәм” тапшырыуы эфирға сыҡҡан. Ун бер йыл дәүерендә дүрт йөҙҙән артыҡ “Алтын тирмә” телевикторинаһы төшөрөлөп күрһә­телгән. Ул тапшырыуҙарҙың һәр береһе миңә бик ҡәҙерле, уларға күңелем йылыһы һалынған.

Үткән ғүмерем менән үкенергә бер сәбәп тә юҡ һымаҡ. Ҡатын-ҡыҙ­ға бәхет өсөн донъялар тыныс­лығы, яныңда һөйөклө кешең, изгелекле балаларың булыуы, туған­да­рыңдың, дуҫтарыңдың иҫән-һау ғүмер итеүе, күңелгә ятҡан эшең булыуы кәрәктер, тип уйлайым.

 

– Әңгәмә өсөн рәхмәт.

- Резеда ШӘҢГӘРӘЕВА

Читайте нас: