Аҡ туҙҙағы йәнле һүрәттәр

Гөлһөйәр Сәғитова Асҡын ауылында йәшәй. Ул үҙенсәлекле шөғөлдө үҙ иткән – ҡайын туҙына һүрәт төшөрә. Нигеҙҙә, ауыл халҡына яҡын булған тәбиғәт, йыл миҙгелдәре күренештәрен яһай. Туҙға төшөрөлгән ҡыш һүрәттәре айырыуса күркәм килеп сыға. Йәнлектәрҙе, ҡоштарҙы ла күрергә мөмкин картиналарында. Әйткәндәй, 2004 йылдан ҡыҙы Гүзәл дә ошо эшкә тотонған.

Гөлһөйәр Өфөләге Башҡорт дәүләт педагогия университеты­ның художество-графика факультетын тамамлаған. Артабан 25 йыл Асҡындың 2-се урта мәктә­бендә эшләгән, һынлы сәнғәт һәм һыҙма дәрестәренән уҡытҡан. Бер үк ваҡытта оҫта­хананың да эшен яйға һалған. Хаҡлы ялға сыҡҡас, башкөллө һынлы сәнғәт донъяһына сумған.

Ҡайын туҙын ҡыҙы менән бергәләп май-июнь айҙарында, утынға ағас ҡырҡ­ҡанда әҙер­ләйҙәр. Туҙҙы 1,5-2 йыл самаһы киптерәләр. Артабан инде эшкә әҙерлек баш­лана – оҫтабикәләр туҙҙың өҫкө ҡат­ла­мын алып ташлайҙар. Был еңелдән түгел, бөтә эш ҡулдан башҡарыла. Әйт­кән­дәй, туҙҙың бөтә фактураһы – ҡытыршы, тигеҙ булмаған урындары – һаҡлап ҡалына.

– Йыш ҡына картинала нимә һүрәт­лә­нәсәген материал үҙе үк әйтеп бирә, – ти Гөлһөйәр. – Ҡайһы саҡта йылға яры, тау­ҙар, ҡайындар күҙ алдына баҫа. Туҙҙың кү­ләме лә төрлө була. Әлегә иң ҙур карти­набыҙҙың оҙонлоғо – 1,5, киңлеге иһә – бер метр. Унда аттар һүрәт­лән­гән. Был һү­рәт Өфөләге “Аҡбуҙат” ипподромы музейында һаҡлана. Тағы ла ике ҙур картинаны Борай ауылындағы күргәҙмәләр комплексына алып барҙыҡ. Унда халыҡ кәсептәренә бәйле төбәк күргәҙмәһе ойошторола. Заказ булһа, туҙҙа өс метрлыҡ кар­ти­на ла яһай алабыҙ, сөнки ағастан 3,5 метрлыҡ туҙ алыу әллә ни ҡыйын түгел.

– Һүрәтте, ғәҙәттә, нимә менән төшөрәһегеҙ?

– Нигеҙҙә, темпера буяуҙарын ҡул­ла­набыҙ. Улар һыуҙан ҡурҡ­май, картина­лар­ҙы һыу менән сылатырға ла мөмкин. Әлбиттә, йыш түгел, йылына бер тапҡыр. Туҙ – күләмле, фактуралы материал, сы­ғып торған урындарына туҙан ултыра. Кран аҫтына ҡуйып йыуһағыҙ ҙа бер нимә лә булмаясаҡ.

– Белеүебеҙсә, картиналар­ҙы тәбиғи материалдан яһал­ған рамға ҡуяһығыҙ.

– Эйе, элегерәк ағас рам ҡуллана торғайныҡ, күптән түгел беҙгә ҡамыштан үреп бирҙеләр. Төҫө лә бигерәк матур – асыҡ һорғолттан алып йәшкелткә тиклем. Экологик яҡтан таҙа материалдан йылы­лыҡ, тәбиғәттең көс-ҡеүәте бөркөлгәндәй.

– Картиналар өсөн яратҡан тема­ларығыҙ бармы?

– Торналарҙы төшөрөргә яратам. Улар һөйөүҙе, тоғролоҡто, ғаиләне кәүҙәлән­дерә. Шулай уҡ бәхет ағасы сакураны, яңы тормошто сағылдырған ҡалҡып килгән ҡояшты яһайым. Тауҙар иһә – эштәге уңыштың символы. Әйткәндәй, торналар төшөрөлгән картиналар бик популяр, уларҙы йыш ҡына туйға бүләккә алалар.

Гөлһөйәр Сәғитованың оҫтаха­наһы үҙенсәлекле бинала – 1880 йылда төҙөлгән сауҙагәр Шевку­новтың йортонда урынлашҡан. Граждандар һуғышы йылдарында бында Иван Кашириндың партизан отряды штабы булған.

– 1932 – 2000 йылдарҙа бында район дарыуханаһы була тор­ғайны. Хәтеремдә, дарыу алырға ошонда килә инем, – ти Гөлһөйәр. – Артабан 2004 йылға тиклем бында мәсет һәм мәҙрәсә урынлашты. Яңы мәсет асылғас, әлеге бинаны башта ҡуртымға, унан һуң һатып алдыҡ. Әкренләп тө­ҙөк­ләндереү эше менән дә шөғөл­ләнәбеҙ – ҡыйыҡты яңынан яптыҡ, иҙән таҡталарын алмаш­тырҙыҡ. Хәҙер иһә ҡунаҡтар ҡабул итеүҙән дә тартынмайбыҙ.