Табан балығын ҡаптырайыҡ

Ҡайҙан эҙләргә?

Көмөш төҫтәге табанды хә­ҙер бөтә ерҙәрҙә лә осратырға мөмкин. Ул беҙгә Амур өлкә­һенән килтерелгән. Ысын һары төҫтәге табандар бик һирәк осрай. Был балыҡ күл­дәрҙә генә түгел, Баш­ҡорт­остан йылғаларында ла кү­бәйҙе. Ҡайһы берәүҙәр уны гибрид тип йөрөтә. Табандар элек ҡамышлы, томбойоҡло ерҙә генә йәшәһә, хәҙер ҡыр­сын­лы һыу­ҙарҙа ла күбәйҙе. Төбөнә ләм ултырған күл­дәрҙә табан ҡыш батҡаҡҡа күмелеп йоҡ­лай, ә төбө ҡомло һыу ятҡылыҡта­рында улар һыуыҡ­тар төшһә лә йоҡламай.

Унан тыш, ҙур һыуҙарҙан табан ба­лығы йылы йылға­ларға ыуылдырыҡ һалырға күтәрелә, бер өлөшө йылға­ларҙа тороп ҡалһа, ҡалған­дары кире һыу ятҡылыҡ­тарына ҡайта.

Табанды тотоу урындары:

1. Йылы мәлдә – үлән, ҡамыш, томбойоҡ үҫкән урындарҙа.

2. Һыуыҡ һыуҙа – тәрән урындарҙа, һыуға йығылған ағастар араһында.

3. Эре табандар көҙгә ҡарай ҡамыш араһында тора.

4. Күл-быуаларҙа балыҡ­сылар көн һайын ашатҡан ерҙәрҙә.

5. Һыу төбөндә үҫкән үлән­дәрҙең асыҡ ерҙәрендә, том­бойоҡ араһындағы буш урын­дарҙа. Был урындар ҡал­ҡыуыс менән тотоуға уңайлы.

6. Яр буйындағы тәрән, тымыҡ урындарҙа.

Табан балығын тотоу өсөн, әлбиттә, махсус ҡармаҡ сы­бығы ла, ҡармаҡ ебе лә кә­рәкмәй. Шуныһы билдәле: һәр балыҡсы үҙе яратҡан еңел ҡармаҡ сыбығы һәм ныҡ ҡалын булмаған ептәрҙе алырға тейеш. Ырғаҡтың дүрт-биш үлсәмлеһе яҡшы.

Кәтүкле ҡар­маҡтар менән дә алыҫҡа ташлап тоторға мөмкин. Элегерәк бамбук сыбыҡтарҙы ла табып булмай торғайны, ә хәҙер ниндәйе генә юҡ: телескопик сыбыҡ­тар, пластиктары ла ки­бет­тәрҙә тулып ята. Кәтүктәрҙе һайлағанда осһоҙон, еңелен алырға кәрәк, дөрөҫ ҡул­ланғанда, ябай кәтүкле ҡар­маҡты ла 20-25 метрға ташлап була. Ҡалҡыуыстың ауырлығы өс грамдан артма­һа, балыҡ та ҡурҡмай, яҡшы ла эләгә. Эре табанға барғанда кәтүгегеҙҙең фрикционын бер аҙ бушатып ҡуйығыҙ. Башҡа эре балыҡтар ҙа, мәҫәлән, һаҙан эләгеүе бар. Табан ба­лығын тотоу өсөн ҡармаҡты ябай итеп ҡорорға кәрәк. Төп ептең нәҙек, әммә ныҡ икәнен тикшереп ҡуйыу фарыз. Ҡалҡыуыс һәм батырғыс беркетеп, ырғаҡтың ныҡ ҙур булмағанын бәй­ләһәгеҙ, бик яҡшы. Бала саҡта ҡаҙ ҡа­уырһынынан эшләнгән ҡалҡыуыстарҙы ҡуллана инек. Әле лә һирәкләп булһа ла файҙаланам.

Балыҡҡа барғанда ҡайһы берәүҙәр биш-алты грамлы ҡалҡыуыс ала. Был алыҫҡа ташлағанда уңайлы, сөнки шул уҡ ауырлыҡтағы батыр­ғыс ҡулланыла бит. Ҡайһы берҙә ҡалҡыуысты әҙерәк ҡыбырлатып алһаң да, балыҡ эләгә. Табан балығы ерҙән ашаусан, шуға күрә һыу тө­бөнән дүрт-биш сантиметр өҫтә торһа, яҡшы булыр. Көн елле булғанда йә йылғала ҡармаҡлағанда ырғаҡты ергә һалып ҡуйырға кәрәк. Ул ваҡытта ҡалҡыуысығыҙ һыу өҫтөндә ятыр, әгәр балыҡ ҡапһа, ул тороп ултырыр. Ҡар­маҡ ебенә өйрөлтмәле фиксаторҙар ҡуймаһағыҙ, дөрөҫ булыр, сөнки балыҡ металдан ҡурҡа. Ярҙан тотҡан­да ҡармаҡ сыбығығыҙ оҙоно­раҡ булыуы яҡшыраҡ, ә кәмәнән тотҡанда дүрт метр оҙонлоғондағыһы ла етә.

Табан ниндәй аҙыҡ ярата?

Табышһыҙ ҡайтмайым тиһәң, балыҡ­тың яратҡан аҙығын белергә кәрәк, тотҡан урыныңды һирәк-һаяҡ емләп торһаң, шунда балыҡ йыйы­ласаҡ. Ҡайһы берәүҙәр күл буйына килгәс тә, ем һибә башлай, быны таныш һыуҙа ғына эшләргә мөмкин.

Һауа торошона табан балы­ғы ныҡ иғтибар итә. Ныҡ эҫе­лә әллә ни ҡапмай, көнба­йыштан ел иҫһә, табышһыҙ ҡайт­маҫһығыҙ. Йәй буйы табанды тоторға бу­ла, көн ныҡ эҫелә томбойоҡтар араһында йөрөй. Ниндәйҙер күлдә табан иртәнсәк эләкһә, ҡайһы­арында балыҡ тик кискә ҡарай ғына ҡаба башлай.