Олигарх ҡатынына янай

Рәсәйҙең Юғары суды КПРФ-тың дәғүәһен ҡарап торманы. Партия Жорес Алфёровтың вафатынан һуң бушаған депутат мандатын Павел Грудининға биреүҙе кире ҡаҡҡан Үҙәк һайлау комитетының ҡарарын законһыҙ тип иҫәпләүҙе талап итте.

Ошо көндәрҙә баш ҡаланың Мещанский суды КПРФ-тан Дәүләт Думаһына депутатлыҡҡа экс-кандидат, мандат алыуға үҙен лайыҡлы тип һанаған Борис Иванюженковтың дәғүәһен ҡәнәғәтләндерҙе. Партияла ике ҡарарҙы ла кире ҡарауҙы талап итергә йыйыналар.

Ә был ваҡытта олигарх Грудининдың ҡатыны полициянан уны яҡлауҙы һорай.

Бинаны тартып алырға, утты һүндерергә

Ирина Грудинина Павел Грудинин менән 37 йыл законлы никахта йәшәй, унан ике ул таба. Ире, “Ленин исемендәге совхоз” ябыҡ акционер йәмғиәтенең ике ҡыҙ табып биргән йәш юрисына китеп, уны ташлай. Грудининдың ике ғаиләһе булыуы һайлау кам­панияһы барышында билдәле була. Ул 2018 йылда рәсми рәүештә айырылыша.

Бынан һуң Ирина мөлкәтен элекке ире менән бүлешеү өсөн судҡа мөрәжәғәт итә. Бөгөн ул ире яғынан көслө баҫымға дусар. Әйткәндәй, баштан уҡ ул иренең Дәүләт Думаһына “закондан ҡағылғыһыҙлыҡ алыу, шул иҫәп­тән айырылышыуға бәйле һорау­ҙарға яуап табырға өмөт менән барғанына” шикләнмәй.

Күптән түгел Ирина Мәскәү өлкә­һенең хоҡуҡ һаҡлау органдарына милек бүлеү эшендә уны яҡлауҙы һорап мөрәжәғәт итте. Ҡатын сирле, ул инвалид. Башта уның һаулығын иренең күп йыл­лыҡ хыянаты ҡаҡшата. Ә хәҙер бөтә ил тикшергән айырылышыу процесы, әлбиттә, сәләмәтлекте нығытмай, киреһенсә, ҡаҡшата. Әммә уны һаулығының ҡаҡшауы түгел, ә иренең үс алыу ихти­маллығы борсой.

“Ғариза биреүсе экс-хәләл ефетен бизнес өлкәһендә бил­дәле кешеләрҙең береһе, мөһим финанс мөмкинлектәр һәм административ ресурстар эйәһе тип иҫәпләй һәм шуның өсөн үҙе­нең һаулығы һәм ғүмере өсөн борсола”, – тип хәбәр ителә Мәскәү өлкәһе полицияһында. Һәм был борсолоу урынһыҙ түгел: Павел Грудинин экс-ҡа­тынына бер нисә тапҡыр баҫым яһай.

Олигарх, совхоздың ер май­ҙан­дары хужаһы булараҡ, Ири­наның матурлыҡ салоны урын­лашҡан бинаны тартып ала. Шулай уҡ Ленин исемендәге совхозда элекке ҡатыны менән аралашыуға сик ҡуя. Уның совхоз фирмаһына теркәлгән телефоны ла эшләмәй. Бынан тыш, элекке ире авариялар булған хәлдә, коммуналь хеҙмәттәргә килергә тыйған һәм Ирина йәшәгән урамда йыш ҡына ут та һүнә.

Айырылышыу процесы нимәне асыҡланы?

Ирина ойошторған мөлкәт бү­лешеү процесы ярҙамында һай­лау алды кампанияһы ваҡы­тын­да йәшереп ҡалды­рылған сит ил иҫәптәре һәм милек хаҡын­дағы мәғлүмәт раҫ­ланды. Ул саҡта һайлаусылар кандидаттың ябай Мәскәү өлкәһе совхозы директоры ғына түгел, ә бик бай кеше икәнен белде.

Уның сит ил банктарында иҫәптәре һәм килем тураһында декларацияланмаған йәмғеһе 7,5 миллиард һум аҡсаһы һәм активтары булыуы асыҡланды. Bontro LTD Белиз офшоры хаҡындағы мәғлүмәттәр, “Ленин исемендәге совхоз” ябыҡ акционер йәмғиәтенең 20 процент акцияһы хужаһы икәне лә билдәле булды.

Һайлау алды кампанияһы барған мәлдә килеп тыуған ошондай көтөлмәгәнлектәр президентлыҡҡа кандидатта асыу тойғоһо тыуҙыра, әлбиттә.

Уға еңел булмай. Башта Грудинин, Швейцарияның һалым органдарынан килгән яуапҡа тиклем, сит илдә иҫәптәре булыуын оҙаҡ ҡына ваҡыт инҡар итә.

Ә офшор хаҡында ул асыҡ әйтмәй, йәнәһе, компанияның табыш алыусылары кем икәнен белмәй.

Ҡатмарлы тикшереүҙәр. Ирина Грудининаның мөлкәт бүлеү хаҡындағы дәғүәһе күсерелә

Әммә мөлкәт бүлеү хаҡын­дағы дәғүәне ҡарағанда, офшор Bontro LTD-ның барлығы асыҡ­лана. Һәм ул Павел Грудинин­дыҡы икәне раҫлана. Шулай итеп, эшҡыуар – Ленин исе­мен­дәге совхоздың декла­ра­циялан­ған 43 процент акция­һының да, “серле” офшор аша килгән 20 процент килемдең дә хужаһы. Ябыҡ акционер йәмғиәтенең дә эйәһе. Эксперттар, дөйөм алған­да, “халыҡ олигархының” милке 60 миллиард һумға еткәнен асыҡлай, ә ҡайһы бер баһалау­ҙар буйынса, ул ике тапҡырға күберәк – 120 миллиард һумға етә.

Шуның өсөн дә күп кенә эксперттар олигарх Грудининдың ҡаты­нына ҡарата үсен президент кампанияһындағы уңышһыҙ­лығына бәйләй.

Мандат ни өсөн кәрәк?

Билдәле булыуынса, элекке ҡатыны бергә тапҡандың ярты­һына дәғүә итергә хоҡуҡлы. Ирина Грудинина инвалид булараҡ та, закон буйынса, мөлкәттең өстән ике өлөшөнә эйә була ала.

Бөгөн ҡатын дөрөҫлөк эҙләй һәм мөлкәт бүлеүҙә суд ҡара­ры­ның ғәҙел булырына өмөт­ләнә. Дөйөм алғанда, судтың ул Павел Грудининдың ҡатынынан ғына түгел, ә Ленин исемендәге совхоздың ябай эшселәренән, яҡташтарынан, бизнес-империя­ға нигеҙ булып ятҡан пай хужаларынан һәм һайлаусыларынан йәшергән сит ил активтарының ысын күләме хаҡында асыҡла­уын көтә.

Грудининға депутат мандаты, әлбиттә, бик кәрәк ине. Уның менән бергә ул депутат именлеге алыр һәм суд процесына ла ҡамасаулар ине.

Әммә тап 2016 йылда Дәүләт Думаһына депутатлыҡҡа кандидат булараҡ теркәлеү үткәндә (әлеге саҡырыуға һайлауҙа), уның сит ил иҫәптәре һәм Белиз офшоры тураһындағы мәғлүмәт­те йәшереп ҡалыуы КПРФ-тағы буш урынға мандат биреүҙә Үҙәк һайлау комиссияһының кире ҡарарына нигеҙ була ла инде.

Закон буйынса Дәүләт Дума­һына кандидатлыҡҡа дәғүә иткән кеше сит илдәге бөтә иҫәптәрен, шулай уҡ сит ил активтарын да ябырға тейеш. Ә Грудинин 2016 йылда быны эшләмәй.

Шулай итеп, айырылышыу процесы барышында асыҡ­лан­ған Белиз офшоры тура­һындағы мәғлүмәт уға депутат именлеге һәм судтан ҡасыу юлын, активтарын һаҡлап ҡалыу юлдарын эҙләргә мөмкинлек бирмәй. Тимәк, Ирина Груди­нинаның уға ҡарата баҫымдың артыуына борсолоуы урынлы.

(“Аргументы и Факты” аҙналыҡ гәзитенән, 2019 йыл, 3 – 9 апрель, № 14).