Бөтә яңылыҡтар
Йәмғиәт
11 Декабрь 2020, 19:57

Тултырма – табын күрке

Башҡорт халҡының милли ризыҡтарының береһе – тултырманы һәр төбәктә төрлөсә эшләйҙәр. Уны малдың үпкә-бауырынан, баш итенән дә әҙерләргә мөмкин.

Башҡорт халҡының милли ризыҡтарының береһе – тултырманы һәр төбәктә төрлөсә эшләйҙәр. Уны малдың үпкә-бауырынан, баш итенән дә әҙерләргә мөмкин.


Әле ауылдарҙа һуғым һуялар, һәр йортта тултырма әҙерләнә, табындарға итле ризыҡтар ҡу­йыла. Мин өләсәйемдең тултырма эшләү сере менән уртаҡ­лашҡым килә, ул быға бигерәк тә оҫта ине.


Уның ағас ороһонан эшләнгән ҙур табағы булды, шуға бауыр-йөрәк, үпкә, майҙы һыуҙа сай­ҡа­тып, таҙалап һала ла үткер бә­ләкәй тәпке менән ваҡ итеп турай. Былай турауҙың үҙенә күрә өҫтөнлөктәре бар: беренсенән, ит турағыстың рәшәткәһе тимер һәм уның тәме аҙ булһа ла иткә күсеп, тәмен үҙгәртә, икенсенән, ағас табаҡта турағанда ит киҫәк­тәре эрерәк була, тимәк, струк­тураһы ла һаҡлана. Белгестәр раҫлауын­са, үтә ваҡланғанға ҡарағанда эрерәк киҫәкле ризыҡ кеше организмы өсөн файҙалыраҡ.


Тултырма өсөн әҙер иҙмәне осо еп менән бәйләнгән эсәктәргә бушағыраҡ итеп тултыралар, сөнки бешкәндә эсәк тарайып ярыла. Икенсе осон да бәйләгәс, тултырманы ҡайнап торған һыуға һалаһың. Ҡайнап сыҡҡас та, әй­ләндереп-әйләндереп, дүрт-биш урындан нәҙек энә менән тиш­келәйһең. Был тултырма һытыл­маһын өсөн эшләнә. Бер сәғәттә тултырма бешеп өлгөрә. Табынға эҫе көйө бүлгеләп ултырталар. Тәпке менән туралған тултырма тәмле лә, һутлы ла була.


Хәҙерге ваҡытта беҙ еңел булһын өсөн үпкә-бауырҙы, йө­рәк, майҙы ит турағыс аша үткә­рәбеҙ. Һуған йәки һарымһаҡ ҡушабыҙ. Шулай уҡ ярты стакан бүрттерелгән дөгө ярмаһын ҡушҡанда, тултырманың майын һура, уға йәм һәм тәм бирә. Борос менән тоҙҙо һәр кем үҙе теләгәнсә самалап һала. Табын күрке, хан һыйына тиң тултыр­маларҙы өҫтәлгә төрлөсә ҡыр­ҡып, салат япрағы һәм йәшел­сәләр менән дә бирергә мөмкин. Тултырмағыҙ тәмле, һуғымығыҙ һимеҙ булһын!
Читайте нас: