Эскелектең ғаиләгә, йәмғиәткә килтергән зыяны, фажиғәләре хаҡында бөтәбеҙ ҙә хәбәрҙар. Бының тап Рәсәй өсөн үтә үҙәккә үткән проблема булғанын да йәшерәһе түгел. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, ул һаман көнүҙәк булып ҡала. Заманында “ҡоро закон” индереп тә ҡаранылар, әммә алкоголле эсемлектәрҙе ҡәтғи рәүештә тыйып ҡына әллә ни һөҙөмтәгә өлгәшеп булмауына ла инандыҡ. Бының сере үтә ябай: иң тәүҙә йәмғиәттә йәшәү рәүешенә булған ҡарашты үҙгәртеү зарур һәм үҙеңдең, яҡындарыңдың яҙмышын билдәләү бары үҙебеҙҙән генә тора. Тап ошо хәҡиҡәтте республикала уңышлы үткәрелеп килгән “Айыҡ ауыл” республика бәйгеһе иҫбатлай ҙа. Әйтергә кәрәк, был йәһәттән Башҡортостандың тотош Рәсәйгә таратырлыҡ тәжрибәһе бар. 23 июндә иһә баш ҡалала, “Торатау” конгресс-холында Башҡортостанда ойошторолған иң ҙур һәм социаль-ижтимағи йәһәттән әһәмиәтле бәйгегә сираттағы йомғаҡ яһалды һәм еңеүселәр билдәләнде.
Иң масштаблы проект
Бынан бер нисә йыл элек Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы башлап ебәргән сара ошо йылдар эсендә үҙен һөҙөмтәле һәм ыңғай башланғыс итеп танытты, кешеләрҙә ҡыҙыҡһыныу һәм дәрт-дарман, хуплау уятты. Бәйгенең маҡсаты бер: кешеләрҙең күңелендә үҙенең һәм яҡындарының сәләмәтлегенә ҡарата иғтибар тыуҙырыу, сәләмәт тормош рәүешен пропагандалау, ауылдарҙа эскелеккә ҡаршы көрәш ойоштороу, аңлатыу эштәре алып барыу.
Атап әйткәндә, “Айыҡ ауыл” конкурсы – тәүге уникаль масштаблы проект, республикала 2011 йылдан алып үткәрелә, 2019 йылдың июленән Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы башланғысы менән конкурс ҡабаттан тергеҙелгән. Эскелеккә ҡаршы көрәштең һөҙөмтәлелеген күтәреү һәм урындағы үҙидара органдарының сәләмәт йәшәү рәүеше буйынса эшмәкәрлеген дәртләндереү маҡсатында ойошторолған “Айыҡ ауыл” конкурсының кимәле лә бермә-бер күтәрелде, приз фонды ла миллиондарса һумға еткерелде.
Һандарға туҡталып үтәйек. 2019 йылда республика конкурсында 52 район (республика райондарының 87 проценты), 464 ауыл (ауылдарҙың 10 проценты) ҡатнашҡан. Ошо йыл эсендә 1500-гә яҡын спорт һәм күмәк саралар уҙғарылған. 500 ирекмән һәм 10 мең самаһы әүҙемсе йәлеп ителгән. Өс йөҙ магазин иҫерткес эсемлектәр менән сауҙа итеүҙән баш тартыуы тураһында белдергән.
2020 йылда иһә бәйгелә 54 район (республика райондарының 100%), 2 114 ауыл (республика ауылдарының 47%) ҡатнашҡан, ике меңләп спорт һәм күмәк саралар уҙғарылған. Мең ирекмән һәм 35 мең самаһы әүҙемсе йәлеп ителгән. Хәмер һатыуҙан баш тартҡан магазиндарҙың иҫәбе 350-гә еткән.
2021 йылғы конкурста иһә, йомғаҡтар буйынса, 54 район (республика райондарының 100%) һәм 1537 ауыл (44%) ҡатнашҡан. Илдәге уҙған йылдағы эпидемиологик хәлде иҫәпкә алғанда, һандарҙың бер аҙ кәмеүе – тәбиғи күренеш. Шуға ҡарамаҫтан, ике меңдән ашыу спорт һәм күмәк кеше ҡатнашлығындағы саралар уҙғарылған, меңдән ашыу ирекмән һәм 37 мең самаһы әүҙемсе йәлеп ителгән. Быйыл, конкурсҡа ярашлы уҙғарылған “Бәйге” башҡорт күпбәйгеһендә атлеттар тарафынан биш тоннанан ашыу спорт инвентары файҙаланылған, йүгереү марафондарында атлеттар 100 километрҙан ашыу юл үткән, 150 тематик түңәрәк өҫтәл үткәрелгән, юридик консультациялар барышында 500-ҙән ашыу мөрәжәғәт ҡабул ителгән. Унан тыш, “Айыҡ ауыл” темаһы киң мәғлүмәт сараларында даими яҡтыртылып барҙы. Мәҫәлән, ҡағыҙ һәм электрон баҫмаларҙа 400 самаһы яҙма донъя күргән, Башҡортостан юлдаш телевидениеһында 100-гә яҡын репортаж һәм тапшырыу эфирға сыҡҡан, #АйыҡАуыл2021 #ТрезвоеСело2021 хештегтары буйынса социаль селтәрҙәрҙә 20 меңдән күберәк яҙма донъя күргән. Конкурстың онлайн тауыш биреү этабында 152 074 тауыш бирелгән.
Әйткәндәй, Башҡортостан Башлығы Радий Хәбиров ҡарары менән 2020 йылдан конкурстың бүләк фонды утыҙ тапҡырға – 1,4 миллиондан 40 миллион һумға тиклем арттырылғайны. Был финанс саралары, ғәҙәттә, ауылдарҙы төҙөкләндереү, балалар һәм спорт майҙансыҡтары төҙөү һәм башҡа файҙалы ғәмәлдәр өсөн тотонола.
Шул уҡ ваҡытта бәйгенең төп маҡсаты үҙгәрешһеҙ ҡала – кешеләрҙең сәләмәт йәшәү рәүешен формалаштырыу. Шуныһы шатлыҡлы: әлеге ваҡытта йәмәғәтселектә сәләмәт тормошҡа ҡарата ҙур ҡыҙыҡһыныу бар, әүҙемлектең бермә-бер күтәрелгәне күҙәтелә. Был проект тап ошо әүҙемлекте дәртләндереүгә йүнәлтелгән, сөнки айыҡ тормош эсеүҙе ташлау тигәнде генә аңлатмай, был – сәләмәт тормош рәүешен, йәмғиәттәге әүҙемлекте, мәшғүллекте пропагандалау, ғөмүмән, тормошҡа айыҡ ҡараш формалаштырыу ҙа.
Бәйге барған осорҙа халыҡ араһында алкоголле эсемлектәрҙе һәм тәмәкене ҡулланыуға, рекламалауға ҡаршы аңлатыу эштәре алып барыла, алкоголь, тәмәке, наркотиктар ҡоллоғона эләккән кешеләргә аныҡ ярҙам күрһәтелә, шулай уҡ, спиртлы эсемлектәрҙе һәм башҡа зарарлы матдәләрҙең файҙалы яҡтары булыуы тураһындағы уйҙырмаларҙы, ҡалыптарҙы инҡар итеү йәһәтенән мәғлүмәти-аңлатыу эштәре, сәләмәтлек, һаулыҡ һаҡлау темаларына төрлө саралар ойошторола. Шулай уҡ “Айыҡ ауыл” республика конкурсы сиктәрендә халыҡҡа психотерапевт, нарколог һәм психолог кеүек белгестәрҙең һөнәри ярҙамын күрһәтеү өсөн “ҡыҙыу бәйләнеш”тәр үткәрелә, республика халҡының психиатр-нарколог, психотерапевт һәм психологтарҙан башҡорт, рус телдәрендә бушлай аноним консультациялар алыу мөмкинлеге лә бар.
Әммә күңелде иң шатландырғаны: был – бәйге халыҡты туплаусы, берләштереүсе, дәртләндереүсе сара ла. Йыл барышында ауыл халҡы ниндәй генә саралар менән хайран итмәй ҙә ниндәй генә үҙенсәлекле бәйге-сығыштар ойоштормай! Унан тыш, конкурста республикабыҙҙың барлыҡ күп милләтле халҡы ҡатнаша: был да төбәгебеҙҙең милли-мәҙәни сағыулығын төрлө яҡтан тағы берҙе баһаларға ярҙам итә, һоҡланыу тыуҙыра, өмөт уята.
Иғтибар үҙәгендә – мөһим мәсьәләләр
“Айыҡ ауыл-2021” республика бәйгеһен йомғаҡлау сараһы ҡатнашыусылар өсөн һәр йәһәттән ҡыҙыҡлы һәм төрлө яҡлы итеп ойошторолғайны. Конгресс-холл фойеһында республика конкурсында ҡатнашыусылар тураһында мәғлүмәт биргән күргәҙмәләр, экспозициялар һәммәһендә ҡыҙыҡһыныу тыуҙырҙы.
Көн дауамында “Башҡортостан” телерадиокомпанияһы дәүләт унитар предприятиеһының “Тамыр” балалар-үҫмерҙәр телеканалының “НЫҠ БУЛ” күсмә студияһы эшләне. Шулай уҡ сара сиктәрендә балалар һәм үҫмерҙәр араһында сәләмәт йәшәү рәүешен пропагандалау маҡсатында ойошторолған “НЫҠ БУЛ” асыҡ медиа-конкурсының финалы үтте, республиканың әүҙем, ижади ҡарашлы балалары билдәләнде.
Тәүге пленар өлөштә “Айыҡ ауыл-2021” конкурсында ҡатнашыусылар, әүҙемселәр, бер төркөм журналистар, социаль селтәрҙәге төркөмдәрҙе алып барыусылар махсус бүләктәр, ойоштороу комитетының дипломдары, Башҡортостан министрлыҡтары һәм ведомстволарының рәхмәт хаттары менән бүләкләнде.
Артабан махсус майҙансыҡтар эше башланды. Райондарҙан килгән вәкилдәр ауыл биләмәләре башлыҡтары, уларҙың социаль мәсьәләләр буйынса урынбаҫарҙары – “Ауыл биләмәләрендә социаль эшҡыуарлыҡты үҫтереү мөмкинлектәре”, урындағы башҡорт ҡоролтайҙары рәйестәре “Милли-мәҙәни ойошмалар – биләмәләрҙе үҫтереү ресурсы” тип аталған түңәрәк өҫтәлдәрҙә ҡатнашты.
Алкоголле продукция етештереүҙе һәм уның әйләнешен дәүләт көйләүе өлкәһендә федераль һәм республика ҡануниәтенең хоҡуҡи ҡулланыу тәжрибәһе буйынса ойошторолған түңәрәк өҫтәлгә иһә Рәсәй Дәүләт Думаһы, Башҡортостан Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтай депутаттары, муниципаль район Советтары рәйестәре килгәйне.
Түңәрәк өҫтәлдең модераторы булараҡ Рәсәй Дәүләт Думаһы депутаты, Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы Президиумы рәйесе Эльвира Айытҡолова сығыш яһаны. Ул, бөтә власть даирәләренең үҙ-ара хеҙмәттәшлеге, тәү сиратта закондар сығарыу эшмәкәрлеге, көнүҙәк проблемаларҙы һөҙөмтәле хәл итеү өсөн үтә мөһим, тип һыҙыҡ өҫтөнә алды.
– Йылдан-йыл бәйгелә ҡатнашыусы ауылдарҙың һаны арта бара, халыҡ ихлас ҡушыла. Әгәр бәйгелә бынан өс йыл элек һәр унынсы ауыл ҡатнашһа, хәҙер беҙ сараға йөҙ процент ҡушылыу тураһында әйтә алабыҙ. Бер үк ваҡытта был процестарҙы норматив оҙатыу мәсьәләһе лә көнүҙәк мәсьәләгә әүерелә. Был сылбырҙың һәр звеноһы – битараф булмаған ауыл кешеһе башланғысынан алып бөтә этаптарҙа хуплауға һәм закон ҡабул итеүгә тиклем мөһим, – тине, фекер алышыуҙы асып, Эльвира Ринат ҡыҙы.
Рәсәй Дәүләт Думаһы депутаты Зариф Байғусҡаров федераль ҡануниәттә алкоголле продукцияның әйләнешен көйләүҙә хоҡуҡ ҡулланыу практикаһының төп үҙенсәлектәрен билдәләне. Әлеге ваҡытта айыҡ йәмғиәт булдырыуға һәм эскелеккә ҡаршы көрәшеүгә булышлыҡ итеүсе федераль закондар ғәмәлдә, ялған алкоголь менән сауҙа иткән өсөн штрафтар ҙа көсәйтелде. Депутат фекеренсә, Енәйәт кодексы буйынса ла эш алып барырға, иҫерек килеш ҡылынған енәйәттәр өсөн язаны ҡатыландырырға, йәмғиәтте спиртлы эсемлектәр менән мауыҡҡан кешеләрҙән ҡурсаларға һәм уларҙы мәжбүри дауаланыуға йүнәлтергә кәрәк.
Алкоголь продукцияһы әйләнешен көйләүҙә төбәк ҡануниәтен үҫтереү перспективалары тураһында Башҡортостан Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтай рәйесе урынбаҫары, “Айыҡ Башҡортостан” проекты координаторы Рөстәм Ишмөхәмәтов та әйтеп үтте.
– Республикала “айыҡ биләмәләр” булдырыу өсөн етерлек норматив-хоҡуҡи база бар һәм ике ауылдың финал этабына етеүен күрәбеҙ. Был – тотош йәмғиәттең берҙәм эшенең һөҙөмтәһе: беҙ тотороҡло рәүештә аҡрынлап үҙгәрәбеҙ, әммә башҡараһы эштәр күп әле. Даимилыҡ – уңыштың нигеҙе. Бынан бер нисә йыл элек һабантуйҙарҙа спиртлы эсемлектәрҙе һатыуҙы тыйыу шик менән ҡабул ителһә, хәҙер был нормаға әүерелде. Яңы йыл байрамына ҡарата ла шуны ғәмәлгә ашырабыҙ, – тине Рөстәм Рифат улы.
Башҡортостан Дәүләт Йыйылышының Сәнәғәт, инновацион үҫеш, сауҙа, эшҡыуарлыҡ һәм туризм буйынса комитеты рәйесе Хәлил Рәхимов республикалағы тораҡ пункттарҙа алкоголле продукцияны ваҡлап һатыуҙы тулыһынса тыйыу буйынса закондар сығарыу инициативаһы тураһында мәғлүмәт бирҙе.
– Асылда, һәр ауыл үҙ биләмәһендә алкоголь һатыуҙы тулыһынса тыя ала. Әммә күп осраҡта муниципаль берәмектәр тейешле документтар пакетын дөрөҫ әҙерләмәй. Асылда юл ҡатмарлы – йәмәғәтселек фекерен, сходтарҙың ҡарарҙарын, норматив көйләүҙәрҙе иҫәпкә алырға кәрәк, эксперттарҙың фекеренә лә таяныу зарур. Әммә, тәүге сиратта, ауыл халҡының был юлды һайлауға ышанысы ныҡ булыуы зарур, – тип билдәләй Хәлил Хәләф улы.
Ауыл биләмәһендә алкоголле эсемлектәрҙе һатыуҙы тыйыуҙағы ыңғай тәжрибә менән Көйөргәҙе район советы рәйесе Фәнит Моратбаҡыев уртаҡлашты. Был райондағы ике ауыл – Яҡут һәм Яҡшембәт – финиш һыҙығына сыҡҡан: уларҙың башланғысы Башҡортостан Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтайҙың профилле комитеты ултырышында беренсе уҡыуҙа ҡаралған.
– Сауҙа алып барыусы эшҡыуарҙар менән әңгәмә иң яуаплы этап булды, әлбиттә, был йүнәлеш улар өсөн иң табышлыһы. Бында аҡһаҡалдар ҙа, дин әһелдәре лә үҙҙәренең ҡәтғи һүҙен әйтте, һөҙөмтәлә бизнес вәкилдәре лә спиртлы эсемлектәрҙе һатыуҙы тулыһынса тыйыу тураһындағы уртаҡ фекергә килде. Әлбиттә, бер закон менән генә алкоголде һатыу туҡтамаясаҡ, әммә был яҡшы башланғыс, үҫеп килгән быуын өсөн бигерәк тә, – ти Фәнит Насип улы.
Шулай уҡ, сара сиктәрендә “Айыҡ ауылдың камил образын моделләштереү” стратегик сессияһы уҙҙы, унда конкурста ҡатнашҡан ауылдар араһынан әүҙемселәр, урындағы башҡорт ҡоролтайҙары рәйестәре, конкурстың эксперттар комиссияһы ағзалары, Рәсәйҙең башҡа субъекттарынан саҡырылған ҡунаҡтар ҡатнашты, фекерҙәре менән бүлеште, йәнле әңгәмә ойошторҙо.
Еңеүселәрҙе тәбрикләйбеҙ!
Бәйге барышында комиссия ауыл-ҡасабаларҙа йыл дауамында алып барылған эштәрҙе лә баһалай килде. Төп баһалау шарттары – тыуым һәм үлем күрһәткестәре, иҫәптә торған, имен булмаған ғаиләләр һаны, алкоголь һатыуҙан баш тартҡан магазиндар һәм башҡалар.
Әлбиттә, баһалама ағзаларына финалға сыҡҡан 54 ауыл араһынан ун ике еңеүсене һайлап алыу еңелдән булмағандыр, сөнки ҡатнашыусыларҙың башҡарған эштәре, сәләмәт тормошто үҙ иткән кешеләрҙең ышаныс-инаныуҙары, маҡсаттары һәм тотош ауылды берләштерерлек көс-дәртен баһалай башлаһаң, хайран ҡалырлыҡ!
Конкурс еңеүселәрен тәбрикләргә сәхнәгә Рәсәй Дәүләт Думаһы депутаты, Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы Президиумы рәйесе Эльвира Айытҡолова, Башҡортостан Башлығы Хакимиәте етәксеһе урынбаҫары Искәндәр Әхмәтвәлиев, республиканың премьер-министры урынбаҫары, финанс министры Лира Иғдисамова сыҡты.
Ағымдағы йылдың 14 июнендә үткән ойоштороу комитетының йомғаҡлау ултырышында “Айыҡ ауыл-2021” республика конкурсының 12 еңеүсеһе раҫланғайны. Положениеға ярашлы, еңеүселәр халыҡ иҫәбенә ҡарап бүленгән номинациялар буйынса билдәләнде. Бына улар:
“Эре ауыл биләмәләре” номинацияһында I урынға Бөрйән районы, Әбделмәмбәт ауылы; II урынға – Ауырғазы районы, Мораҙым ауылы; III урынға Көйөргәҙе районы, Яҡшембәт ауылы лайыҡ булды.
“Ҙур ауыл биләмәләре” номинацияһында I урынға Тәтешле районы, Түбәнге Балтас ауылы; II урынға – Асҡын районы, Солтанбәк ауылы; III урынға Иглин районы, Түбәнге Ләмәҙ ауылы сыҡты.
“Уртаса ҙурлыҡтағы ауыл биләмәләре” номинацияһында I урынға Хәйбулла районы, Бәләкәй Арыҫланғол ауылы; II урынға – Шаран районы, Йәрәмкә ауылы; III урынға Мәсетле районы, Яңы Мишәр ауылы лайыҡ булды.
“Бәләкәй ауыл биләмәләре” номинацияһында I урында Йылайыр районы, Сәләх ауылы; II урында – Күгәрсен районы, Сәлих ауылы; III урында Стәрлетамаҡ районы, Кантюковка ауылы билдәләнде.
Мәғлүм булыуынса, республика конкурсының бүләк фонды – 40 миллион һум. Алты миллион һум күләмендәге иң ҙур бүләк “Эре ауыл биләмәләре” номинацияһында еңеүсегә – Бөрйән районы, Әбделмәмбәт ауылына тапшырылды. Номинацияла еңеүселәр 5, 4 һәм 3 миллион һум аҡса алды.
Әйтергә кәрәк, аҙаҡҡа тиклем еңеүселәр урындарын белмәне, шуға ла был мәғлүмәт улар тарафынан айырыуса ҙур шатлыҡ менән ҡабул ителде. Мәҫәлән, Йылайыр районының Сәләх ауылынан килгән делегация вәкилдәре, сәхнәнән уларҙың беренсе урында икәнлеген иғлан иткәс, ҙур залда ултырғанын да онотоп, ҡулға-ҡул тотоноша башланы, күҙҙәренән шатлыҡ йәштәре эркелде. Фойеға сыҡҡас иһә улар бер төркөм әүҙемселәрен һауаға сойорғотто. Әүҙемсе Шәрифә Иҫәнбаева ауылдаштары хаҡында бына нимә тине:
– Беҙҙә бик әүҙем, тырыш, үҙ төйәген яратҡан кешеләр йәшәй. Күп балалы ғаиләләрҙең күплеге бигерәк тә һөйөнөслө, тимәк, ауылыбыҙҙың тамырҙары ныҡлы, киләсәге ышаныслы. Шәхсән үҙемә килгәндә, урындағы медицина пунктында оҙаҡ йылдар санитар булып эшләгән кеше булараҡ, эскелек проблемаһының ни тиклем аяныслы икәнлеген яҡшы беләм. Шуға ла “Айыҡ ауыл”да ҡатнашыуыбыҙға ифрат һөйөнәм. Был конкурста икенсе йыл рәттән һынау тоттоҡ, тәжрибәбеҙ бик ярҙам итте. Был юлы аңлатыу эштәрен күберәк алып барырға тырыштыҡ, яман ғәҙәттәре булғандарҙың өйҙәренә йөрөп тә һөйләштек. Һөҙөмтә иһә һөйөнөслө: ваҡытын бушҡа уҙғарып, эсеп йөрөгәндәр юҡ хәҙер беҙҙең ауылда. Һәммәһе лә тырышып тормош көтә, балаларын яҡшы ҡарай. Ошолай республика кимәлендә лә күңелгә дәрт, сәм өҫтәп торғастар, ауыл халҡы яҡтылыҡҡа, яҡшылыҡҡа ынтыла, изге маҡсаттар ҡороп, алға ынтыла. Әгәр еңергә насип булһа, ауылдағы мәҙәниәт йортон рәтләр инек, тигән хыялыбыҙ бар ине – тимәк, ул тормошҡа ашасаҡ!
Рәсәй Дәүләт Думаһы депутаты, Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы Президиумы рәйесе Эльвира Айытҡолова:
– Беҙ бик ҙур эш башҡарҙыҡ. Һәр кемгә айырым рәхмәт! Йылдан-йыл беҙ шуға инанабыҙ: “Айыҡ ауыл” ул конкурс ҡына түгел, ә йәшәү рәүеше, ауылыңдың мөмкинлектәрен яңы шарттарҙа, яңы ысулдар менән күрһәтә алыу ҙа. Ул биләмәләрҙе төҙөкләндереүгә аҡса алырға ғына ярҙам итеп ҡалмай, ә ауыл тормошон яҡшы яҡҡа үҙгәртергә мөмкинлек бирә. Һәр район йөҙ процентлыҡ эшмәкәрлеген күрһәтте, был ваҡиғаға йылдан ашыу тиерлек әҙерләнде, бөтә ауыл халҡы менән сәләмәт тормош рәүешен һайланы. Райондар буйлап йөрөгәндә һәр ауылдың конкурс тип яныуы, һәр сараға яуаплы әҙерләнеүе һәм еңеүгә йүнәлеш тотоуы айырыуса ныҡ һиҙелә ине. Еңеүселәрҙе һайлау тулҡынландырғыс булды. Һис шикһеҙ, быға барыһы ла лайыҡ. Әммә бәйгенең үҙ ҡанундары бар. Республика халҡының тауыш биреүе нигеҙендә, жюри фекерҙәрен һәм муниципалитеттарҙың презентацияларын иҫәпкә алып, иң яҡшы 12 ҡатнашыусы билдәләнде. Еңеүселәрҙе һәм финалға сыҡҡан һәр ауылды ҡотлайым! Кемдәр быйыл маҡсатына өлгәшә алмаған, киләһе йылда уңыштар теләйем! – тип йомғаҡ яһаны.
Сәлиә МЫРҘАБАЕВА, Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы Президиумы ағзаһы, “Айыҡ ауыл” проекты координаторы, медицина фәндәре докторы:
– Быйылғы бәйге бик сағыу һәм көсөргәнешле булды. Әлбиттә, бөтәһе лә 12 еңеүсе исеменә инә алмай, әммә һәр ҡатнашыусы тәжрибә тупланы һәм уны киләһе йылдарҙа еңеү өсөн файҙалана аласаҡ. Мәҫәлән, ошондай тәжрибә быйыл еңеүселәр рәтендә булған Йылайыр районының Сәләх ауылында, Асҡын районының Солтанбәк ауылында бар. Бәйгенең үҙенсәлеге шунда: положение буйынса, еңеүгә тиклем ҡабаттан ҡатнашыу мөмкинлеге ҡаралған.
Стратегик сессияла конкурста ҡатнашыусылар бәйгене камиллаштырыу, Положениеға һәм баһалау критерийҙарына өҫтәмәләр индереү буйынса сираттағы тәҡдимдәрен белдерҙе, ведомство һәм министрлыҡ эксперттары Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы менән берлектә, был тәҡдимдәрҙе иҫәпкә алып, төҙәтмәләр индерәсәк. Методик яҡтан беҙ һәр саҡ маҡсатлы оҙатыу тәҡдим итәбеҙ, Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайының Башҡарма комитеты ағзаларын һәр районда кураторлыҡ итеүен һорайбыҙ. Тәжрибә алмашыу өсөн ҡатнашыусылар менән зона осрашыуҙарын ойошторорға ниәтләйбеҙ.
Республика ойоштороу комитеты исеменән барыһына ла рәхмәтебеҙҙе белдерәбеҙ һәм ҡуйылған маҡсаттарына өлгәшеүҙәрен теләйбеҙ.
Гүзәлиә БАЛТАБАЕВА