Геройҙарға арналған китаптар ваҡытында сығасаҡ

“Однажды в Башкирии” телеграм-каналында әүҙем рәүештә Башҡортостанда “демографик соҡор” барлыҡҡа килде тигән йүнәлештәге мәғлүмәт тарала. Авторҙар абсолют һандар менән уйнай, ә анализдың төп принцибы – сағыштырмаса күрһәткестәрҙе иғтибарға алмай. “Фактчекинг по-башкирски” телеграм-каналы хәбәрселәре был хәлде объектив баһалар өсөн эксперттарға мөрәжәғәт иткән.

“Халыҡ һаны кәмеүе – дөйөм Рәсәй тренды, ул структуралы демография тулҡындары менән аңлатыла,– ти Башҡортостан Башлығы ҡарамағындағы Дәүләт хеҙмәте һәм идара итеү академияһынының Ғилми-тикшереү һәм мәғлүмәт үҙәге етәксеһе, Башҡортостан Фәндәр академияһы хеҙмәткәре Яна Скрябина. – Динамиканы баһалаған саҡта 1000 кешегә кәмеү коэффициентын иҫәпләү мөһим. Шулай 2024 йылда Башҡортостан 5,41 күрһәткесе менән Волга буйы федераль округының 14 төбәге араһында бишенсе урынды биләй. Башҡортостан бер нисек тә һуңғы урында түгел, тимәк федераль округта дөйөм кеше һаны кәмеү кимәле буйынса хәл насар түгел.

Айырым иғтибарҙы халыҡтың тәбиғи кәмеүенә бүлергә кәрәк. Бында Башҡортостанда (1000 кешегә - 0,53) хәлдәр, мәҫәлән Пенза өлкәһе (-0,94) менән сағыштырғанда күпкә яҡшыраҡ һәм Татарстанға (-0,46) тиң тиерлек.

Ә 2027 йылға тиклем тыуымды арттырыу программаһы тәнҡитләүҙәренә ҡарамай һәйбәт төҙөлгән. Унда ғаиләгә ярҙам итеү кеүек электән килгән саралар ҙа бар, яңылары ла өҫтәлгән, мәҫәлән ғаилә институтын нығытыуға йүнәлтелгән ғаилә спорт фестивалдәре үткәреү һәм башҡалар.

Уҙған аҙнала “Пруфы”ла Башҡортостан дәүләт медицина университетының “мистик ординатураһы” һәм имеш, уның менән тулыһынса ҡәнәғәт булмаған 32 студент тураһында мәҡәлә килеп сыҡты. Йәнәһе, улар унда ҡабул ителеү тураһында рәсми документтар алмаған, уларға стипендия түләнмәгән, ә лекциялар системаға ярашлы үткәрелмәгән. Ошо сәбәпле студенттар уны ташлап китә башлаған.

Ысынбарлыҡта, хәл ,әлбиттә, былай түгел. Башҡорт дәүләт медицина университеты хеҙмәткәрҙәре дөрөҫтө һөйләгән. Рәсми документтарҙың барыһы ла бар һәм улар тәртиптә. Стипендиялар һәм стимул биреүсе түләмдәр – түләнә. Бөтә ординаторҙар ҙа “бюджетниктар”, улар күсмә аттестацияны тик яҡшы билдәләргә тапшырған һәм тотҡарлыҡһыҙ стипендия ала. Ә лекциялар иһә бер нисә модулдән тора һәм ординатура маҡсаттарына ярашлы эшләнә. Һәм бөтәһе лә унда уҡырға йөрөй, ташлап киткәндәр юҡ.

Яҙҙың төп темаларының береһе – ташҡын. Һәм ҡайһы бер пабликтар һаман дөрөҫ булмаған мәғлүмәт таратыуын дауам итә. Имеш, ташҡын синоптиктарҙың иң насар күҙаллауҙарын тормошҡа ашыра һәм ҡот осҡос емереклектәр һәм зыян килтерә. Ләкин, яҙҙың иртә килеүенә ҡарамаҫтан, ташҡын менән хәлдәр ул тиклем ҡурҡыныс түгел.

Ысынлап та, йылғаларҙа һыу тиҙ күтәрелде һәм кешеләр “ҙур һыуҙан” зыян күрҙе. Быға тиклем Аҙау ауылындағы хәл, кешеләрҙе ҡотҡарыу һәм ярҙам итеү тураһында ентекләп яҙғайныҡ. Тик иң насар күҙаллауҙар тормошҡа ашты тип әйтеү дөрөҫ түгел.

Ғәҙәттән тыш хәлдәр буйынса дәүләт комитеты рәйесе Кирилл Первов әйтеүенсә, әгәр иң насар сценарий тормошҡа ашһа, 313 ауыл һыу аҫтында ҡалыр ине. Беҙҙә иһә 26 мартҡа ҡарата ҡотҡарыусылар контролендә Өфөлә, Архангел һәм Шишмә райондарындағы алты мөмкин булған хәүефле урын ғына контролдә.

Ташҡын тураһындағы бөтә оператив мәғлүмәт социаль селтәрҙәрҙә яҡтыртыла, ни бары был мәғлүмәтте дөрөҫ итеп үҙеңдең баҫмаңда файҙаланыу ғына кәрәк.

“Республика йорто” телеграм-каналы сираттағы тапҡыр ялған мәғлүмәт таратты. Имеш, Башҡоростандан махсус хәрби операцияла ҡатнашҡан кешеләр тураһындағы китапты “бюрократтар ерләгән”. Ысынбарлыҡ, әлбиттә, былай түгел. Башҡортостан Башлығы йөкләмәһе буйынса әлеге ваҡытта ике китап әҙерләнә. Башҡортостандан сыҡҡан Рәсәй Геройҙары биографиялары тураһындағы “МХО хәтере” китабын Гөлнур Ҡолһарина менән Рәмил Рәхимов төҙөй һәм ул баҫыуға әҙерләнә. Был 2025 йылдың өсөнсө кварталы.

Эльвира Яҡупова әҙерләгән “Геройҙар юлдары” йыйынтығында махсус хәрби операция тураһындағы әҫәрҙәр һәм Бөйөк Ватан һуғышы тураһындағы хикәйәләр йыйылған. Әлеге ваҡытта ул версткалана. Ҡулъяҙма юғалмаған, ә әүҙем рәүештә Еңеүҙең 80 йыллығына сығыуға әҙерләнә. Был бөтә проекттар ҙа тематик план менән раҫланған, финанслау графикка ярашлы бара

Евгений Смирнов иһә әлегә үҙенең ҡулъяҙмаһын бирмәгән. Билдәле булыуынса ул Рәсәй Ҡораллы Көстәре составында МХО биләмәһендә йөрөй. Уға уңыштар һәм китабын тиҙерәк тамамлау, ә беҙгә бөтәбеҙгә лә еңеү теләйек!